forked from yapcheahshen/tipitaka.sinhala
-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
06-Parivara.txt
11440 lines (6971 loc) · 806 KB
/
06-Parivara.txt
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
vin v_utf8
[pts vol v - 5] [\z vin /] [\f v /]
[pts page 001] [\q 1/]
[bjt vol v-5-1] [\z vin /] [\w va /]
[bjt page 002] [\x 2/]
vinayapiṭake
parivārapāḷi
mahāvibhaṅgo
namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
1. katthapaññattivāro
1. 1
pārājikakaṇḍo
tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena yaṁ paṭhamaṁ pārājikaṁ kattha paññattaṁ, kaṁ ārabbha, kismiṁ vatthusmiṁ, atthi tattha paññatti, anupaññatti, 1anuppannapaññatti, sabbattha paññatti, padesapaññatti, sādhāraṇapaññatti, asādhāraṇapaññatti, ekato paññatti, ubhato paññatti, pañcannaṁ pātimokkhuddesānaṁ katthogadhaṁ, kattha pariyāpannaṁ, katamena uddesena uddesaṁ āgacchati, catunnaṁ vipattīnaṁ katamā vipatti. sattannaṁ āpattikkhandhānaṁ katamo āpattikkhandho, channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ katīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti, catunnaṁ adhikaraṇānaṁ katamaṁ adhikaraṇaṁ, sattannaṁ samathānaṁ katīhi samathehi sammati. ko tattha vinayo, ko tattha abhivinayo, kiṁ tattha pātimokkhaṁ, kiṁ tattha adhipātimokkhaṁ, kā vipatti, kā sampatti, kā paṭipatti, kati atthavase paṭicca bhagavatā paṭhamaṁ pārājikaṁ paññattaṁ, ke sikkhanti, ke sikkhitasikkhā, kattha ṭhitaṁ, ke dhārenti, kassa vacanaṁ, kenābhatanti:
1. yaṁ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena paṭhamaṁ pārājikaṁ kattha paññattanti: vesāliyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: sudinnaṁ kalandaputtaṁ ārabbha
kissamiṁ vatthusminti: sudinno kalandaputto purāṇadutiyikāya methunaṁ [pts page 002] [\q 2/] dhammaṁ paṭisevi. 2- tasmiṁ vatthusmiṁ
atthi tattha paññatti, anupaññatti, anuppannapaññattīti: ekā paññatti, dve anupaññattiyo,anuppannapaññatti tasmiṁ natthi.
sabbattha paññatti padesapaññattitī: sabbattha paññatti.
1. anuppaññatti - syā
2. patisevi - pī.
[bjt page 004] [\x 4/]
sādhāraṇapaññatti asādhāraṇa paññatti: sādhāraṇapaññatti.
ekato paññatti ubhato paññattīti: ubhato paññatti.
pañcannaṁ pātimokkhuddesānaṁ katthogadhaṁ, kattha pariyāpannanti: nidānogadhaṁ nidānapariyāpannaṁ.
katamena uddesena uddesaṁ āgacchatīti: dutiyena uddesena uddesaṁ āgacchati.
catunnaṁ vipattīnaṁ katamā vipattīti: sīlavipatti.
sattannaṁ āpattikkhandhānaṁ katamo āpattikkhandhoti: pārājikāpattikkhandho.
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ katīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti: ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti, kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato.
catunnaṁ adhikaraṇānaṁ katamaṁ adhikaraṇanti: āpattādhikaraṇaṁ
sattannaṁ samathānaṁ katīhi samathehi sammatīti dvīhi samathehi sammati: sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca.
ko tattha vinayo ko tattha abhivinayoti: paññatti vinayo, vibhatti abhiviniyo.
kiṁ tattha pātimokkhaṁ kiṁ tattha adhipātimokkhanti: paññatti pātimokkhaṁ, vibhatti adhipātimokkhaṁ
kā vipattīti: asaṁvaro vipatti.
kā sampattīti: saṁvaro sampatti.
kā paṭipattīti: na evarūpaṁ karissāmiti yāvajīvaṁ āpāṇakoṭikaṁ samādāya sikkhati sikkhāpadesu.
kati atthavase paṭicca bhagavatā paṭhamaṁ pārājikaṁ paññattanti: dasa atthavase paṭicca bhagavatā paṭhamaṁ pārājikaṁ paññattaṁ: saṅghasuṭṭhutāya, saṅghaphāsutāya, dummaṅkunaṁ puggalānaṁ niggahāya, pesalānaṁ bhikkhūnaṁ phāsuvihārāya, diṭṭhadhammikānaṁ āsavānaṁ saṁvarāya, samparāyikānaṁ āsavānaṁ paṭighātāya, appasannānaṁ pasādāya, pasannānaṁ bhiyyobhāvāya, saddhammaṭṭhitiyā, vinayānuggahāya.
ke sikkhantīti: sekhā 1- ca puthujjanakalyāṇakā ca sikkhanti.
ke sikkhitasikkhāti arahanto sikkhitasikkhā.
kattha ṭhitanti: sikkhā kāmesu ṭhitaṁ
ke dhārentīti yesaṁ vattati te dhārenti.
kassa vacananti: bhagavato vacanaṁ arahato sammāsambuddhassa.
1. sekkhā - machasaṁ
[bjt page 006] [\x 6/]
kenābhatanti: paramparābhataṁ. 1-
1. upāli dāsako ceva soṇako siggavo tathā,
moggaliputtena pañcamā ete jambusirivhaye.
[pts page 003] [\q 3/]
2. tato mahindo iṭṭhiyo 2- uttiyo ceva sambalo 3-
bhaddanāmo ca paṇḍito,
ete nāgā mahāpaññā jambudipā idhāgatā.
3. vinayaṁ te vācayiṁsu piṭakaṁ tambapaṇṇiyā,
nikāye pañca vācesuṁ satta ceva pakaraṇe
4. tato ariṭṭho medhāvi tissadatto ca paṇḍito
visārado kāḷasumano thero ca dīghanāmako,
dīghusumano ca paṇḍito.
5. punadeva 4- kāḷasumano nāgatthero ca buddharakkhito,
tissatthero ca medhāvi devatthero ca paṇḍito.
6. punadeva 4- sumano medhāvi vinaye ca visārado,
bahussuto cuḷanāgo gajo ca duppadhaṁsiyo.
7. dhammapālitanāmo ca rohaṇo 5- sādhupūjito,
tassa sisso mahāpañño khemanāmo tipeṭako, dīpe tārakarājāva paññāya atirocatha.
8. upatisso ca medhāvi phussadevo mahākathī
punadve sumano medhāvī pupphanāmo 6- bahussuto.
9. mahākathī mahāsīvo 7- piṭake sabbattha kovido,
punadeva upāli medhāvī vinaye ca visārado.
10. mahānāgo mahāpañño saddhammavaṁsakovido,
punadeva abhayo medhāvī piṭake sabbattha kovido.
11. tissatthero ca medhāvī vinaye ca visārado,
tassa sisso mahāpañño pupphanāmo bahussuto,
sāsanaṁ anurakkhanto jambudīpe patiṭṭhito
12. cuḷābhayo ca medhāvī vinaye ca visārado,
tissatthero ca medhāvī saddhammavaṁsakovido.
13. phussadevo ca 8- medhāvī vinaye ca visārado,
sīvattheroca 9- medhāvī vinaye sabbattha kovido.
14. ete nāgā mahāpaññā vinayaññu maggakovidā,
vinayaṁ dīpe pakāsesuṁ piṭakaṁ tambapaṇṇiyāti.
1. paramparābhaṭaṁ - syā 6. phussanāmo - sīmu
2. iṭṭiyo - sīmu 7. mahāsivo - machasaṁ
3. sambalo tathā - machasaṁ 8. cuḷadevoca - sīmu
4. punareva - pī. syā 9. sivatthero - machasaṁ
5. rohaṇe - machasaṁ
[bjt page 008] [\x 8/]
2. yaṁ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena dutiyaṁ pārājikaṁ kattha paññattanti: rājagahe paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: dhaniyaṁ kumbhakāraputtaṁ ārabbha
kismiṁ vatthusminti: dhaniyo kumbhakāraputto rañño dārūni adinnāni 1- ādiyi, tasmiṁ vatthusmiṁ.
ekā paññatti, ekā anupaññatti.
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ katīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti: tīhī samuṭṭhānehi samuṭṭhāti, siyā kāyato ca cittato ca [pts page 004] [\q 4/] samuṭṭhāti, na vācato. siyā vācato ca cittato ca samuṭṭhāti na kāyato, siyā kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti
dutiyaṁ adhikaraṇānaṁ katamaṁ adhikaraṇanti: āpattādhikaraṇaṁ
sattannaṁ samathānaṁ katīhi samathehi sammatīti dvīhi samathehi sammati: sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca.
ko tattha vinayo ko tattha abhivinayoti: paññatti vinayo, vibhatti abhiviniyo.
kiṁ tattha pātimokkhaṁ kiṁ tattha adhipātimokkhanti: paññatti pātimokkhaṁ, vibhatti adhipātimokkhaṁ
kā vipattīti: asaṁvaro vipatti.
kā sampattīti: saṁvaro sampatti.
kā paṭipattīti: na evarūpaṁ karissāmiti yāvajīvaṁ āpāṇakoṭikaṁ samādāya sikkhati sikkhāpadesu.
kati atthavase paṭicca bhagavatā dutiyaṁ pārājikaṁ paññattanti: dasa atthavase paṭicca bhagavatā dutiyaṁ pārājikaṁ paññattaṁ: saṅghasuṭṭhutāya, saṅghaphāsutāya, dummaṅkunaṁ puggalānaṁ niggahāya, pesalānaṁ bhikkhūnaṁ phāsuvihārāya, diṭṭhadhammikānaṁ āsavānaṁ saṁvarāya, samparāyikānaṁ āsavānaṁ paṭighātāya, appasannānaṁ pasādāya, pasannānaṁ bhiyyobhāvāya, saddhammaṭṭhitiyā, vinayānuggahāya.
ke sikkhantīti: sekhā ca puthujjanakalyāṇakā ca sikkhanti.
ke sikkhitasikkhāti arahanto sikkhitasikkhā.
kattha ṭhitanti: sikkhā kāmesu ṭhitaṁ
ke dhārentīti yesaṁ vattati te dhārenti.
kassa vacananti: bhagavato vacanaṁ arahato sammāsambuddhassa.
kenābhatanti: paramparābhataṁ.
1. upāli dāsako ceva soṇako siggavo tathā,
moggaliputtena pañcamā ete jambusirivhaye.
2. tato mahindo iṭṭhiyo 2- uttiyo ceva sambalo 3-
bhaddanāmo ca paṇḍito,
ete nāgā mahāpaññā jambudipā idhāgatā.
3. vinayaṁ te vācayiṁsu piṭakaṁ tambapaṇṇiyā,
nikāye pañca vācesuṁ satta ceva pakaraṇe
4. tato ariṭṭho medhāvi tissadatto ca paṇḍito
visārado kāḷasumano thero ca dīghanāmako,
dīghusumano ca paṇḍito.
5. punadeva 4- kāḷasumano nāgatthero ca buddharakkhito,
tissatthero ca medhāvi devatthero ca paṇḍito.
6. punadeva 4- sumano medhāvi vinaye ca visārado,
bahussuto cūḷanāgo gajo ca duppadhaṁsiyo.
7. dhammapāgitanāmo ca rohaṇo 5- sādhupujito,
tassa sisso mahāpañño khemanāmo tipeṭako, dīpe tārakarājāva paññāya atirocatha.
8. upatisso ca medhāvi phussadevo mahākathī
punadve sumano medhāvi pupphanāmo 6- bahussuto.
9. mahākathi mahāsīvo 7- piṭake sabbattha kovido,
punadeva upāli medhāvi vinaye ca visārado.
10. mahānāgo mahāpañño saddhammavaṁsakovido,
punadeva abhayo medhāvi piṭake sabbattha kovido.
11. tissatthero ca medhāvi vinaye ca visārado,
tassa sisso mahāpañño pupphanāmo bahussuto,
sāsanaṁ anurakkhanto jambudīpe patiṭṭhito
12. cuḷābhayo ca medhāvi vinaye ca visārado,
tissatthero ca medhāvi saddhammavaṁsakovido.
13. phussadevo ca 8- medhāvi vinaye ca visārado,
sīvattheroca 9- medhāvi vinaye sabbattha kovido.
14. ete nāgā mahāpaññā vinayaññu maggakovidā,
vinayaṁ dīpe pakāsesuṁ piṭakaṁ tambapaṇṇiyāti.
3. tatiyaṁ pārājikaṁ kattha paññattanti: vesāliyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: sambahule bhikkhū ārabbha. kismiṁ vatthusminti: sambahulā bhikkhū aññamaññaṁ jīvitā voropesuṁ tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti, ekā anupaññatti.
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ katīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti: tīhī samuṭṭhānehi samuṭṭhāti, siyā kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato. siyā vācato ca cittato ca samuṭṭhāti na kāyato, siyā kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti
catunnaṁ adhikaraṇānaṁ katamaṁ adhikaraṇanti: āpattādhikaraṇaṁ
sattannaṁ samathānaṁ katīhi samathehi sammatīti dvīhi samathehi sammati: sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca.
ko tattha vinayo ko tattha abhivinayoti: paññatti vinayo, vibhatti abhiviniyo.
kiṁ tattha pātimokkhaṁ kiṁ tattha adhipātimokkhanti: paññatti pātimokkhaṁ, vibhatti adhipātimokkhaṁ
kā vipattīti: asaṁvaro vipatti.
kā sampattiti: saṁvaro sampatti.
kāpaṭipattiti: na evarūpaṁ karissāmiti yāvajīvaṁ āpāṇakoṭikaṁ samādāya sikkhati sikkhāpadesu.
kati atthavase paṭicca bhagavatā tatiyaṁ pārājikaṁ paññattanti: dasa atthavase paṭicca bhagavatā tatiyaṁ pārājikaṁ paññattaṁ: saṅghasuṭṭhutāya, saṅghaphāsutāya, dummaṅkunaṁ puggalānaṁ niggabhāya, pesalānaṁ bhikkhunaṁ phāsuvihārāya, diṭṭhadhammikānaṁ āsavānaṁ saṁvarāya, samparāyikānaṁ āsavānaṁ paṭighātāya, appasannānaṁ pasādāya, pasannānaṁ bhiyyobhāvāya, saddhammaṭṭhitiyā, vinayānuggahāya.
ke sikkhantīti: sekhā ca puthujjanakalyāṇakā ca sikkhanti.
ke sikkhitasikkhāti arahanto sikkhitasikkhā.
kattha ṭhitanti: sikkhā kāmesu ṭhitaṁ
ke dhārentīti yesaṁ vattati te dhārenti.
kassa vacananti: bhagavato vacanaṁ arahato sammāsambuddhassa.
kenābhatanti: paramparābhataṁ.
1. upāli dāsako ceva soṇako siggavo tathā,
moggaliputtena pañcamā ete jambusirivhaye.
2. tato mahindo iṭṭhiyo 2- uttiyo ceva sambalo 3-
bhaddanāmo ca paṇḍito,
ete nāgā mahāpaññā jambudipā idhāgatā.
3. vinayaṁ te vācayiṁsu piṭakaṁ tambapaṇṇiyā,
nikāye pañca vācesuṁ satta ceva pakaraṇe
4. tato ariṭṭho medhāvi tissadatto ca paṇḍito
visārado kāḷasumano thero ca dīghanāmako,
dīghusumano ca paṇḍito.
5. punadeva 4- kāḷasumano nāgatthero ca buddharakkhito,
tissatthero ca medhāvi devatthero ca paṇḍito.
6. punadeva 4- sumano medhāvi vinaye ca visārado,
bahussuto cuḷanāgo gajo ca duppadhaṁsiyo.
7. dhammapālitanāmo ca rohaṇo 5- sādhupujito,
tassa sisso mahāpañño khemanāmo tipeṭako, dīpe tārakarājāva paññāya atirocatha.
8. upatisso ca medhāvi phussadevo mahākathī
punadve sumano medhāvi pupphanāmo 6- bahussuto.
9. mahākathi mahāsīvo 7- piṭake sabbattha kovido,
punadeva upāli medhāvi vinaye ca visārado.
10. mahānāgo mahāpañño saddhammavaṁsakovido,
punadeva abhayo medhāvi piṭake sabbattha kovido.
11. tissatthero ca medhāvi vinaye ca visārado,
tassa sisso mahāpañño pupphanāmo bahussuto,
sāsanaṁ anurakkhanto jambudīpe patiṭṭhito
12. cuḷābhayo ca medhāvi vinaye ca visārado,
tissatthero ca medhāvi saddhammavaṁsakovido.
13. phussadevo ca 8- medhāvi vinaye ca visārado,
sīvattheroca 9- medhāvi vinaye sabbattha kovido.
14. ete nāgā mahāpaññā vinayaññu maggakovidā,
vinayaṁ dīpe pakāsesuṁ piṭakaṁ tambapaṇṇiyāti.
4. catutthaṁ pārājikaṁ kattha paññattanti: vesāliyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: vaggumudātiriye bhikkhū arabbha
kismiṁ vatthuminti: vaggumudātiriyā bhikkhū ginaṁ aññamaññassa uttarimanussadhammassa vaṇṇaṁ bhāsiṁsu, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti, ekā anupaññatti.
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ katīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti: tīhī samuṭṭhā nenahi samuṭṭhāti, siyā kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato. siyā vācato ca cittato ca samuṭṭhāti na kāyato, siyā kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti
catutthaṁ adhikaraṇānaṁ katamaṁ adhikaraṇanti: āpattādhikaraṇaṁ
sattannaṁ samathānaṁ katīhi samathehi sammatīti dvīhi samathehi sammati: sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca.
ko tattha vinayo ko tattha abhivinayoti: paññatti vinayo, vibhatti abhivinayo.
kiṁ tattha pātimokkhaṁ kiṁ tattha adhipātimokkhanti: paññatti pātimokkhaṁ, vibhatti adhipātimokkhaṁ
kā vipattīti: asaṁvaro vipatti.
kā sampattiti: saṁvaro sampatti.
kā paṭipattīti: na evarūpaṁ karissāmiti yāvajīvaṁ āpāṇakoṭikaṁ samādāya sikkhati sikkhāpadesu.
kati atthavase paṭicca bhagavatā catutthaṁ pārājikaṁ paññattanti: dasa atthavase paṭicca bhagavatā catutthaṁ pārājikaṁ paññattaṁ: saṅghasuṭṭhutāya, saṅghaphāsutāya, dummaṅkunaṁ puggalānaṁ niggahāya, pesalānaṁ bhikkhunaṁ phāsuvihārāya, diṭṭhadhammikānaṁ āsavānaṁ saṁvarāya, samparāyikānaṁ āsavānaṁ paṭighātāya, appasannānaṁ pasādāya, pasannānaṁ bhiyyobhāvāya, saddhammaṭṭhitiyā, vinayānuggahāya.
ke sikkhantīti: sekhā ca puthujjanakalyāṇakā ca sikkhanti.
ke sikkhitasikkhāti arahanto sikkhitasikkhā.
kattha ṭhitanti: sikkhā kāmesu ṭhitaṁ
ke dhārentīti yesaṁ vattati te dhārenti.
kassa vacananti: bhagavato vacanaṁ arahato sammāsambuddhassa.
kenābhatanti: paramparābhataṁ.
1. upāli dāsako ceva soṇako siggavo tathā,
moggaliputtena pañcamā ete jambusirivhaye.
2. tato mahindo iṭṭhiyo 2- uttiyo ceva sambalo 3-
bhaddanāmo ca paṇḍito,
ete nāgā mahāpaññā jambudipā idhāgatā.
3. vinayaṁ te vācayiṁsu piṭakaṁ tambapaṇṇiyā,
nikāye pañca vācesuṁ satta ceva pakaraṇe
4. tato ariṭṭho medhāvi tissadatto ca paṇḍito
visārado kāḷasumano thero ca dīghanāmako,
dīghusumano ca paṇḍito.
5. punadeva 4- kāḷasumano nāgatthero ca buddharakkhito,
tissatthero ca medhāvi devatthero ca paṇḍito.
6. punadeva 4- sumano medhāvi vinaye ca visārado,
bahussuto cuḷanāgo gajo ca duppadhaṁsiyo.
7. dhammapāgitanāmo ca rohaṇo 5- sādhupujito,
tassa sisso mahāpañño khemanāmo tipeṭako, dīpe tārakarājāva paññāya atirocatha.
8. upatisso ca medhāvi phussadevo mahākathī
punadve sumano medhāvi pupphanāmo 6- bahussuto.
9. mahākathi mahāsīvo 7- piṭake sabbattha kovido,
punadeva upāli medhāvi vinaye ca visārado.
10. mahānāgo mahāpañño saddhammavaṁsakovido,
punadeva abhayo medhāvi piṭake sabbattha kovido.
11. tissatthero ca medhāvi vinaye ca visārado,
tassa sisso mahāpañño pupphanāmo bahussuto,
sāsanaṁ anurakkhanto jambudīpe patiṭṭhito
12. cuḷābhayo ca medhāvi vinaye ca visārado,
tissatthero ca medhāvi saddhammavaṁsakovido.
13. phussadevo ca 8- medhāvi vinaye ca visārado,
sīvattheroca 9- medhāvi vinaye sabbattha kovido.
14. ete nāgā mahāpaññā vinayaññu maggakovidā,
vinayaṁ dīpe pakāsesuṁ piṭakaṁ tambapaṇṇiyāti.
4. catutthaṁ pārājikaṁ kattha paññattanti: vesāliyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: vaggumudātiriye bhikkhu arambha.
kismiṁ vatthuminti: vaggumudātiriyā bhikkhu ginaṁ aññamaññaṁ uttarimunassadhammaṁ vaṇṇaṁ bhāsiṁsu, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti, ekā anupaññatti.
cattāro pārājikā niṭṭhitā.
tassuddānaṁ:
methunādinnadānañca manussaviggahuttari,
pārājikāni cattāri chejjavatthu asaṁsayāti.
1. adinnaṁ - machasaṁ
[bjt page 010] [\x 10/]
1. 2
saṅghādisesa kaṇḍo
yaṁ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena upakkamitvā asuciṁ mocentassa saṅghādiseso kattha paññatto, kaṁ ārabbha. kismiṁ vatthusmiṁ, atthi tattha paññatti, anupaññatti anuppannapaññatti, sabbatthapaññatti padesapaññatti, sādhāraṇa paññatti asādhāraṇapaññatti, ekato paññatti ubhato paññatti, pañcannaṁ pātimokkhuddesānaṁ katthogadhaṁ, kattha pariyāpannaṁ, katamena uddesena uddesaṁ āgacchati, catunnaṁ vipattīnaṁ katamā vipatti. sattannaṁ āpattikkhandhānaṁ katamo āpattikkhandho, channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ katīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti, catunnaṁ adhikaraṇānaṁ katamaṁ adhikaraṇaṁ, sattannaṁ samathānaṁ katīhi samathehi sammati. ko tattha vinayo, ko tattha abhivinayo, kiṁ tattha pātimokkhaṁ, kiṁ tattha adhipātimokkhaṁ, kā vipatti, kā sampatti, kā paṭipatti, kati atthavase paṭicca bhagavatā upasaṅkamitavā asuviṁ mocentassa saṅghādiseso paññatto, ke sikkhanti, sikkhitasikkhā, kattha ṭhitaṁ, ke dhārenti, kassa vacanaṁ, kenābhatanti:
1. yaṁ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena upaṅkamitvā asuciṁ mocentassa saṁghādiseso kattha paññattanti: sāvatthiyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: āyasmantaṁ seyyasakaṁ ārabbha
kismiṁ vatthusminti: āyasmā seyyasako hatthena upakkamitvā asuviṁ mocesi, tasmiṁ vatthusmiṁ
atthi tattha paññatti, anupaññatti, anuppannapaññatti: ekā paññatti, ekā anupaññatti, anuppantapaññatti tasmīṁ natthi.
sabbattha paññatti padesapaññattīti: sabbattha paññatti.
sādhāraṇapaññatti asādhāraṇa paññatti: sādhāraṇapaññati.
ekato paññati ubhato paññattīti: ekato paññatti.
pañcannaṁ pātimokkhuddesānaṁ katthogadhaṁ, kattha pariyāpannanti: nidānogadhaṁ nidānapariyāpannaṁ.
katamena uddesena uddesaṁ āgacchatīti: tatiyena uddesena uddesaṁ [pts page 005] [\q 5/] āgacchati.
catunnaṁ vipattīnaṁ katamā vipattīti: sīlavipatti.
sattannaṁ āpattikkhandhānaṁ katamo āpattikkhandhoti: saṅghādisesāpattikkhandho.
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ katīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti: ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti, kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato.
[bjt page 012] [\x 12/]
catunnaṁ adhikaraṇānaṁ katamaṁ adhikaraṇanti: āpattādhikaraṇaṁ
sattannaṁ samathānaṁ katīhi samathehi sammatīti dvīhi samathehi sammati: sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca.
ko tattha vinayo ko tattha abhivinayoti: paññatti vinayo, vibhatti abhivinayo.
kiṁ tattha pātimokkhaṁ kiṁ tattha adhipātimokkhanti: paññatti pātimokkhaṁ, vibhatti adhipātimokkhaṁ
kā vipattīti: asaṁvaro vipatti.
kā sampattiti: saṁvaro sampatti.
kā paṭipattiti: na evarūpaṁ karissāmiti yāvajīvaṁ āpāṇakoṭikaṁ samādāya sikkhati sikkhāpadesu.
kati atthavase paṭicca bhagavatā upakkamitvā asuciṁ mocentassa saṅghādiseso paññattanti dasa atthavase paṭicca bhagavatā upasaṅkamitvā asuciṁ mocentassa saṅghādiseso paññattaṁ saṅghasuṭṭhutāya, saṅghaphāsutāya, dummaṅkunaṁ puggalānaṁ niggabhāya, pesalānaṁ bhikkhūnaṁ phāsuvihārāya, diṭṭhadhammikānaṁ āsavānaṁ saṁvarāya, samparāyikānaṁ āsavānaṁ paṭighātāya, appasannānaṁ pasādāya, pasannānaṁ bhiyyobhāvāya, saddhammaṭṭhitiyā, vinayānuggahāya.
ke sikkhantīti: sekhā ca puthujjanakalyāṇakā ca sikkhanti.
ke sikkhitasikkhāti arahanto sikkhitasikkhā.
kattha ṭhitanti: sikkhā kāmesu ṭhitaṁ
ke dhārentīti yesaṁ vattati te dhārenti.
kassa vacananti: bhagavato vacanaṁ arahato sammāsambuddhassa.
kenābhatanti: paramparābhataṁ.
upāli dāsako ceva soṇako siggavo tathā,
moggaliputtena pañcamā ete jambusirivhaye.
2. tato mahindo iṭṭhiyo 2- uttiyo ceva sambalo 3-
bhaddanāmo ca paṇḍito,
ete nāgā mahāpaññā jambudipā idhāgatā.
3. vinayaṁ te vācayiṁsu piṭakaṁ tambapaṇṇiyā,
nikāye pañca vācesuṁ satta ceva pakaraṇe
4. tato ariṭṭho medhāvi tissadatto ca paṇḍito
visārado kāḷasumano thero ca dīghanāmako,
dīghusumano ca paṇḍito.
5. punadeva 4- kāḷasumano nāgatthero ca buddharakkhito,
tissatthero ca medhāvi devatthero ca paṇḍito.
6. punadeva 4- sumano medhāvi vinaye ca visārado,
bahussuto cuḷanāgo gajo ca duppadhaṁsiyo.
7. dhaomapāgitanāmo ca rohaṇo 5- sādhupujito,
tassa sisso mahāpañño khemanāmo tipeṭako, dīpe tārakarājāva paññāya atirocatha.
8. upatisso ca medhāvi phussadevo mahākathī
punadve sumano medhāvi pupphanāmo 6- bahussuto.
9. mahākathi mahāsīvo 7- piṭake sabbattha kovido,
punadeva upāli medhāvi vinaye ca visārado.
10. mahānāgo mahāpañño saddhammavaṁsakovido,
punadeva abhayo medhāvi piṭake sabbattha kovido.
11. tissatthero ca medhāvi vinaye ca visārado,
tassa sisso mahāpañño pupphanāmo bahussuto,
sāsanaṁ anurakkhanto jambudīpe patiṭṭhito
12. cuḷābhayo ca medhāvi vinaye ca visārado,
tissatthero ca medhāvi saddhammavaṁsakovido.
13. phussadevo ca 8- medhāvi vinaye ca visārado,
sīvattheroca 9- medhāvi vinaye sabbattha kovido.
14. ete nāgā mahāpaññā vinayaññu maggakovidā,
vinayaṁ dīpe pakāsesuṁ piṭakaṁ tambapaṇṇiyāti.
2. yaṁ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena mātugāmena saddhiṁ kāyasaṁsaggaṁ samāpajjantassa saṅghādiseso kattha paññattanti: sāvatthiṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: āyasmantaṁ udāyiṁ ārabbha
kismiṁ vatthusminti: āyasmā udāyī mātugamena saddhiṁ kāyasaṁsaggaṁ samāpajji, tasmiṁ vatthusmiṁ.
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ eke samuṭaṭhanena samuṭṭhāti: kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti na vācato - pe -
[bjt page 014] [\x 14/]
3. mātugāmaṁ duṭṭhullāhi vācāhi obhāsentassa saṅghādiseso kattha paññattanti: sāvatthiyaṁ paññatto.
kaṁ ārabbhāti: āyasmantaṁ udāyi mātugāmaṁ duṭṭhullāhi vācāhi obhāsi, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ tīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti: siyā kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato. siyā vācato ca cittato ca samuṭṭhāti na kāyato, siyā kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti - pe -
4. mātugāmassa santike attakāmapāricariyāya vaṇṇaṁ bhāsantassa saṅghādiseso kattha paññattoti: sāvatthīyaṁ paññatto.
kaṁ ārabbhāti: āyasmantaṁ udāyiṁ ārabbha.
kismiṁ vatthusminti: āyasmā udāyi mātugāmassa santike attakāmapāricariyāya vaṇṇaṁ abhāsi, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ tīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti: siyā kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato. siyā vācato ca cittato ca samuṭṭhāti na kāyato, siyā kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti - pe -
5. sañcarittaṁ samāpajjantassa saṅghādiseso kattha paññattoti: sāvatthīyaṁ paññatto
kaṁ ārabbhāti: āyasmantaṁ udāyiṁ ārabbha.
kismiṁ vatthusminti: āyasmā udāyi sañcarittaṁ samāpajji, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti, ekā anupaññatti.
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti: siyā kāyato samuṭṭhāti na vācato na cittato siyā vācato ca samuṭṭhāti, na citto siyā kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti na [pts page 006] [\q 6/] vācato. siyā vācato ca cittato ca samuṭṭhāti na kāyato, siyā kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti - pe -
6. saññācikāya kuṭiṁ kārāpentassa saṅghādiseso kattha paññattoti: āḷaviyaṁ paññatto
kaṁ ārabbhāti: āḷavake bhikkhū ārambha.
kismiṁ vatthusminti: āḷavakā bhikkhū saññācikāya kuṭiyo kārāpesuṁ, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpatti samuṭṭhānānaṁ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti - pe -
[bjt page 016] [\x 16/]
7. mahallakaṁ vihāraṁ kārāpentassa saṅghādiseso kattha paññattanti: kosambiyaṁ paññatto.
kaṁ ārabbhāti: āyasmantaṁ channaṁ ārabbha.
kismiṁ vatthusminti: āyasmā channo vihāravatthuṁ sodhento aññataraṁ cetiyarukkhaṁ chedāpesi, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti - pe -
8. bhikkhuṁ amūlakena pārājikena dhammena anuddhaṁsentassa saṅghādiseso kattha paññattoti: rājagahe paññatto.
kaṁ ārabbhāti: mettayabhummajake bhikkhū ārabbha.
kismiṁ vatthusminti: mettiyabhummajakā bhikkhū āyasmantaṁ dabbaṁ mallaputtaṁ amūlakena pārājikena dhammena anuddhaṁsesuṁ, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ tīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti - pe -
9. bhikkhuṁ aññabhāgiyassa adhikaraṇassa kañcidesaṁ lesamattaṁ upādāya pārājikena dhammena anuddhaṁsentassa saṅghādiseso kattha paññattoti: rājagahe paññatto
kaṁ ārabbhāti: mettiyabhummajake 1- bhikkhū ārabbha.
kismiṁ vatthusminti: mettiyabhummajakā bhikkhū āyasmantaṁ dabbaṁ mallaputtaṁ aññabhāgiyassa adhikaraṇassa kiñcidesaṁ lesamattaṁ upādāya pārājike dhammena anuddhaṁsesuṁ, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ tīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti - pe -
10. saṅghabhedakassa bhikkhuno yāvatatiyaṁ samanubhāsanāya nappaṭinissajantassa saṅghādiseso kattha paññattoti: rājagahe paññatto
kaṁ ārabbhāti: devadattaṁ ārabbha.
kismiṁ vatthusminti: devadatto samaggassa saṅghassa bhedāya parakkami, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti: kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti - pe -
11. bhedakānuvattakānaṁ 2- bhikkhūnaṁ yāvatatiyaṁ samanubhāsanāya nappaṭinissajantānaṁ saṅghādiseso kattha paññattoti- rājagahe paññatto.
1. bhumajake - machasaṁ
2. bhedānuvattakānaṁ - machasaṁ
[bjt page 018] [\x 18/]
kaṁ ārabbhāti: sambule bhikkhū ārabbha.
kismiṁ vatthusminti: sambahulā bhikkhū devadattassa saṅghabhedāya parakkamantassa anuvattakā ahesuṁ vaggavādakā tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti: kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti - pe -
12. dubbacassa bhikkhuno yāvatatiyaṁ samanubhāsanāya [pts page 007] [\q 7/] nappaṭinissajantassa saṅghādiseso kattha paññattoti: kosambiyaṁ paññatto.
kaṁ ārabbhāti: āyasmantaṁ channaṁ ārabbha.
kismiṁ vatthusminti: āyasmā chanto bhikkhūhi sahadhammikaṁ vuccamāno attānaṁ avacanīyaṁ akāsi, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti: kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti - pe -
13. kuladusakassa bhikkhuno yāvatatiyaṁ samanubhāsanāya nappaṭinissajjantassa saṅghādiseso kattha paññattoti: sāvatthiyaṁ paññatto
kaṁ ārabbhāti: assajipunabbasuke bhikkhū ārabbha.
kismiṁ vatthusminti: assajipunabbasukā bhikkhū saṅghena pabbājanīyakammakatā bhikkhū chandagāmitā dosagāmitā mohagāmitā bhayagāmitā pāpesuṁ, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti: kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti - pe -
terasa saṅghādisesā niṭṭhitā
tassuddānaṁ:
visaṭṭhi 1- kāyasaṁsaggaṁ - duṭṭhullaṁ attakāmataṁ, 2-
sañcarittaṁ kuṭī ceva - vihāro ca amulakaṁ.
kañci desañca bhedo ca - tasseva 3- anuvattakā,
dubbacaṁ kuladusañca - saṅghādisesā terasāti.
1. vissaṭṭhi - machasaṁ, sīmu 2.
2. atthakāmañca - machasaṁ, sīmu 1, 2
3. tatheva - sīmu 1, 2
[bjt page 020] [\x 20/]
1. 3 aniyatakaṇḍo
yaṁ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena paṭhamo aniyato kattha paññatto kaṁ ārabbha. kismiṁ vatthusmiṁ, atthi tattha paññatti, anupaññatti anuppannapaññatti, sabbatthapaññatti padesapaññatti, sādhāraṇa paññatti asādhāraṇapaññatti, ekato paññatti ubhato paññatti, pañcannaṁ pātimokkhuddesānaṁ katthogadhaṁ, kattha pariyāpannaṁ, katamena uddesena uddesaṁ āgacchati, catunnaṁ vipattinaṁ katamā vipatti. sattannaṁ āpattikkhandhānaṁ katamo āpattikkhandho, channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ katīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti, catunnaṁ adhikaraṇānaṁ katamaṁ adhikaraṇaṁ, sattannaṁ samathānaṁ katīhi samathehi sammati. ko tattha vinayo, ko tattha abhivinayo, kiṁ tattha pātimokkhaṁ, kiṁ tattha adhipātimokkhaṁ, kā vipatti, kā sampatti, kā paṭipatti, kati atthavase paṭicca bhagavatā upasaṅkamitavā aniyato kattha paññatto, ke sikkhanti, sikkhitasikkhā, kattha ṭhitaṁ, ke dhārenti, kassa vacanaṁ, kenābhatanti:
1. yaṁ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambudadhena paṭhamo aniyato kattha paññattoti: sāvatthiyaṁ paññatto.
kaṁ ārabbhāti: āyasmantaṁ udāyiṁ ārabbha.
kismiṁ vatthusminti: āyasmā udāyi mātugāmena saddhiṁ eko ekāya raho paṭicchante āsane alaṁkammaniye nisajjaṁ kappesi, tasmiṁ vatthusmiṁ.
atthi tattha paññatti, anupaññatti, anuppannapaññattīti: ekā paññatti, anupaññatti anuppannapaññatti tasmiṁ natthi.
sabbattha paññatti padesapaññattiti: sabbattha paññatti.
sādhāraṇapaññatti asādhāraṇa paññatti: sādhāraṇapaññati.
ekato paññati ubhato paññattīti: ubhato paññatti.
pañcannaṁ pātimokkhuddesānaṁ katthogadhaṁ, kattha pariyāpannanti: nidānogadhaṁ nidānapariyāpannaṁ.
katamena uddesena uddesaṁ āgacchatīti: catutthena uddesena uddesaṁ āgacchati.
catunnaṁ vipattinaṁ katamā vipattīti: siyā sīlavipatti. siyā ācāravipatti.
sattannaṁ āpattikkhandhānaṁ katamo āpattikkhandhoti: siyā pārājikāpattikkhandho. siyā saṅghādisesāpattikkhandho, siyā pācittiyāpattikkhandho.
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ katīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti: ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti, kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato.
catunnaṁ adhikaraṇānaṁ katamaṁ adhikaraṇanti: āpattādhikaraṇaṁ
sattannaṁ samathānaṁ katīhi samathehi sammatīti tīhi samathehi sammati: siyā sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca. siyā tiṇavatthārane ca.
ko tattha vinayo ko tattha abhivinayoti: paññatti vinayo, vibhatti abhivinayo.
kiṁ tattha pātimokkhaṁ kiṁ tattha adhipātimokkhanti: paññatti pātimokkhaṁ, vibhatti adhipātimokkhaṁ
kā vipattīti: asaṁvaro vipatti.
[bjt page 022] [\x 22/]
kā sampattīti: saṁvaro sampatti.
kā paṭipattīti: na evarūpaṁ karissāmīti yāvajīvaṁ āpāṇakoṭikaṁ samādāya sikkhati sikkhāpadesu.
kati [pts page 008] [\q 8/] atthavase paṭicca bhagavatā paṭhamo aniyato paññattoti: dasa atthavase paṭicca bhagavatā paṭhamo aniyato paññatto: saṅghasuṭṭhutāya, saṅghaphāsutāya, dummaṅkūnaṁ puggalānaṁ niggahāya, pesalānaṁ bhikkhūnaṁ phāsuvihārāya, diṭṭhadhammikānaṁ āsavānaṁ saṁvarāya, samparāyikānaṁ āsavānaṁ paṭighātāya, appasannānaṁ pasādāya, pasannānaṁ bhiyyobhāvāya, saddhammaṭṭhitiyā, vinayānuggahāya.
ke sikkhantīti: sekhā ca puthujjanakalyāṇakā ca sikkhanti.
ke sikkhitasikkhāti arahanto sikkhitasikkhā.
kattha ṭhitanti: sikkhā kāmesu ṭhitaṁ
ke dhārentīti yesaṁ vattati te dhārenti.
kassa vacananti: bhagavato vacanaṁ arahato sammāsambuddhassa.
kenābhatanti: paramparābhataṁ.
1. upāli dāsako ceva soṇako siggavo tathā,
moggaliputtena pañcamā ete jambusirivhaye.
2. tato mahindo iṭṭhiyo uttiyo ceva sambalo
bhaddanāmo ca paṇḍito,
ete nāgā mahāpaññā jambudipā idhāgatā.
3. vinayaṁ te vācayiṁsu piṭakaṁ tambapaṇṇiyā,
nikāye pañca vācesuṁ satta ceva pakaraṇe
4. tato ariṭṭho medhāvi tissadatto ca paṇḍito
visārado kāḷasumano thero ca dīghanāmako,
dīghusumano ca paṇḍito.
5. punadeva kāḷasumano nāgatthero ca buddharakkhito,
tissatthero ca medhāvi devatthero ca paṇḍito.
6. punadeva sumano medhāvi vinaye ca visārado,
bahussuto cuḷanāgo gajo ca duppadhaṁsiyo.
7. dhammapāgitanāmo ca rohaṇo sādhupujito,
tassa sisso mahāpañño khemanāmo tipeṭako,
dīpe tārakarājāva paññāya atirocatha.
8. upatisso ca medhāvi phussadevo mahākathī
punadve sumano medhāvi pupphanāmo 6- bahussuto.
9. mahākathi mahāsīvo piṭake sabbattha kovido,
punadeva upāli medhāvi vinaye ca visārado.
10. mahānāgo mahāpañño saddhammavaṁsakovido,
punadeva abhayo medhāvi piṭake sabbattha kovido.
11. tissatthero ca medhāvi vinaye ca visārado,
tassa sisso mahāpañño pupphanāmo bahussuto,
sāsanaṁ anurakkhanto jambudīpe patiṭṭhito
12. cuḷābhayo ca medhāvi vinaye ca visārado,
tissatthero ca medhāvi saddhammavaṁsakovido.
13. phussadevo ca medhāvi vinaye ca visārado,
sīvattheroca medhāvi vinaye sabbattha kovido.
14. ete nāgā mahāpaññā vinayaññu maggakovidā,
vinayaṁ dīpe pakāsesuṁ piṭakaṁ tambapaṇṇiyāti.
2. yaṁ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena dutiyo aniyato kattha paññattanti: sāvatthiyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: āyasmantaṁ udāyi ārabbha
kismiṁ vatthusminti: āyasmā udāyi mātugāmena saddhiṁ eko ekāya raho nisajjaṁ kappesi, tasmiṁ vatthusmiṁ.
atthi tattha paññatti, anupaññatti, anuppannapaññatti ekā paññatti, anupaññatti anuppannapaññatti tasmiṁ natthi.
sabbattha paññatti padesapaññattiti: sabbattha paññatti.
sādhāraṇapaññatti asādhāraṇa paññatti: sādhāraṇapaññatti.
ekato paññatti. ubhato paññattīti: ubhato paññatti.
pañcannaṁ pātimokkhuddesānaṁ katthogadhaṁ, kattha pariyāpannanti: nidānogadhaṁ nidānapariyāpannaṁ.
katamena uddesena uddesaṁ āgacchatīti: catutthena uddesena uddesaṁ āgacchati.
catunnaṁ vipattīnaṁ katamā vipattīti: siyā sīlavipatti. siyā ācāravipatti.
sattannaṁ āpattikkhandhānaṁ katamo āpattikkhandhoti: siyā pārājikāpattikkhandho. siyā saṅghādisesāpattikkhandho, siyā pācittiyāpattikkhandho
[bjt page 024] [\x 24/]
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ katīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti: tīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti, siyā kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato. siyā vācato ca cittato ca samuṭṭhāti na kāyato siyā kāyato ca vācato ca citto ca samuṭṭhāti.
catunnaṁ adhikaraṇānaṁ katamaṁ adhikaraṇanti: āpattādhikaraṇaṁ
sattannaṁ samathānaṁ katīhi samathehi sammatīti tīhi samathehi sammati: siyā sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca. siyā tiṇavatthārakena ca. - pe -
dve aniyatā niṭṭhitā.
tassuddānaṁ:
alaṁ kammaniyañceva - tatheva ca na heva kho,
aniyatā supaññattā - buddhaseṭṭhena tādināti.
1. 4
nissaggiyakaṇḍo
1. yaṁ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena atirekacīvaraṁ dasāhaṁ atikkāmentassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: vesāliyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: chabbaggiye bhikkhū ārabbha
kismiṁ vatthusminti: chabbaggiyā bhikkhū atirekacīvaraṁ dasāhātikkantaṁ dhāresuṁ, 1- tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti, ekā anupaññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ dvīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti: siyā kāyato ca vācato ca samuṭṭhāti na cittato siyā kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti - pe -
2. ekarattaṁ ticīvarena vippavasantassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: sāvatthīyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: sambahule bhikkhū ārabbha
kismiṁ vatthusminti: sambahulā bhikkhū bhikkhūnaṁ hatthe cīvaraṁ nikkhipitvā santaruttarena janapadacārikaṁ pakkamiṁsu, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti, ekā anupaññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ dvīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti: siyā kāyato ca vācato ca samuṭṭhāti na cittato siyā kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti - pe -
1. atireka cīvaraṁ dhāresuṁ - machasaṁ
[bjt page 026] [\x 26/]
3. akālacīvaraṁ paṭiggahetvā māsaṁ atikkāmentassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: sāvatthiyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: sambahulā bhikkhū ārabbha
kismiṁ vatthusminti: sambahulā bhikkhū akālacīvaraṁ paṭiggahetvā māsaṁ atikkāmesuṁ, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti, ekā anupaññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ dvīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti: siyā kāyato ca vācato ca samuṭṭhāti na cittato siyā kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti - pe -
4. aññātikāya bhikkhuniyā purāṇacīvaraṁ [pts page 009] [\q 9/] dhovāpentassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: sāvatthīyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: āyasmantaṁ udāyiṁ ārabbha
kismiṁ vatthusminti: āyasmā udāyi aññātikā bhikkhuniyā purāṇacīvaraṁ dhovāpesi, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti: samuṭṭhāti - pe -
5. aññātikāya bhikkhuniyā hatthato cīvaraṁ paṭiggaṇhantassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: rājagahe paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: āyasmantaṁ udāyiṁ ārabbha
kismiṁ vatthusminti: āyasmā udāyi aññātikāya bhikkhuniyā hatthato cīvaraṁ paṭiggahesi, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti, ekā anupaññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti - pe -
6. aññātakaṁ gahapatiṁ vā gahapatāniṁ vā cīvaraṁ viññāpentassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: sāvatthīyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: āyasmā upanandaṁ sakyaputtaṁ ārabbha
kismiṁ vatthusminti: āyasmā upanando sakyaputto aññātakaṁ seṭṭhiputtaṁ cīvaraṁ viññāpesi, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti, ekā anupaññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti - pe -
7. aññātakaṁ gahapatiṁ vā gahapatāniṁ vā tatuttariṁ 1- cīvaraṁ viññāpentassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: sāvatthiyaṁ paññattaṁ
kaṁ ārabbhāti: chabbaggiye bhikkhū ārabbha.
1. tatuttari - machasaṁ
[bjt page 028] [\x 28/]
kismiṁ vatthusminti: chabbaggiyā bhikkhū na mattaṁ jānitvā bahuṁ cīvaraṁ viññāpesuṁ, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpatti samuṭṭhānānaṁ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti - pe -
8. pubbe appavāritassa aññātakaṁ gahapatikaṁ upasaṅkamitvā cīvare vikappaṁ āpajjantassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: sāvatthīyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: āyasmantaṁ upanandaṁ sakyaputtaṁ ārabbha
kismiṁ vatthusminti: āyasmā upanando sakyaputto pubbe appavārito aññātakaṁ gahapatikaṁ upasaṅkamitvā cīvare vikappaṁ āpajji, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti - pe -
9. pubbe appavāritassa aññātake gahapatike upasaṅkamitvā cīvare vikappaṁ āpajjantassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: sāvatthiyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: āyasmantaṁ upanandaṁ sakyaputtaṁ ārabbha
kismiṁ vatthusminti: āyasmā upanando sakyaputto pubbe appavārito aññātake gahapatike upasaṅkamitvā cīvare vikappaṁ āpajji, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti - pe -
10. atirekatikkhattuṁ codanāya atirekachakkhattuṁ ṭhānena cīvaraṁ abhinipphādentassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: [pts page 010] [\q 10/] sāvatthiyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: āyasmantaṁ upanandaṁ sakyaputtaṁ ārabbha
kismiṁ vatthusminti: āyasmā upanando sakyaputto upāsakena ajjanaho 1- bhante āgamehi ti vuccamāno nāgamesi, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti - pe -
kathinavaggo paṭhamo.
1. ajjuṇho - sīmu. 1, 2
2. ajjuṇho - machasaṁ,
[bjt page 030] [\x 30/]
4.2
1. kosiyamissakaṁ satthataṁ kārāpentassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: āḷaviyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: chabbaggiye bhikkhū ārabbha
kismiṁ vatthusminti: chabbaggiyā bhikkhū kosiyakārake upaṅkamitvā evamāhaṁsu: 'bahū āvuso kosakārake pacatha, amhākampi dassatha, mayampi icchāma kosiyamissakaṁ satthataṁ kātu'nti, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti - pe -
2. suddhakāḷakānaṁ eḷakalomānaṁ santhataṁ kārāpentassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: vesāliyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: chabbaggiye bhikkhū ārabbha
kismiṁ vatthusminti: chabbaggiyā bhikkhū suddhakāḷakānaṁ eḷakalomānaṁ santhataṁ kārāpesuṁ, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti: - pe -
3. anādiyitvā tulaṁ odātānaṁ tulaṁ gocariyānaṁ navaṁ santhataṁ kārāpentassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: sāvatthiyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: chabbaggiye bhikkhū ārabbha
kismiṁ vatthusminti: chabbaggiyā bhikkhū thokaññeva odātānaṁ ante 1- ādiyitvā tatheva suddhakāḷakānaṁ eḷakalomānaṁ santhataṁ kārāpesuṁ, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti: - pe -
4. anuvassaṁ santhataṁ kārāpentassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: sāvatthiyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: sambahule bhikkhū ārabbha
kismiṁ vatthusminti: sambahulā bhikkhū anuvassaṁ santhataṁ kārāpesuṁ, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti, ekā anupaññatti.
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti: - pe -
1. odātaṁ ante - machasaṁ
2. odātānaṁ ante ante - simu. 1
[bjt page 032] [\x 32/]
5. anādiyitvā purāṇasanthatassa sāmantā sugatavidatthiṁ navaṁ nisidanasanthataṁ kārāpentassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: sāvatthiyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: sambahule bhikkhū ārabbha.
kismiṁ vatthusminti: sambahulā bhikkhū santhatāni ujjhitvā āraññikaṅgaṁ piṇḍapātikaṅgaṁ paṁsukūlikaṅgaṁ samādiyiṁsu, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti - pe -
6. eḷakalomāni paṭiggahetvā tiyojanaṁ atikkāmentassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: sāvatthīyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: aññataraṁ bhikkhuṁ ārabbha
kismiṁ vatthusminti: aññataro bhikkhu eḷakalomāni paṭiggahetvā tiyojanaṁ atikkāmesi. tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
[pts page 011] [\q 11/]
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ dvīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti: siyā kāyato samuṭṭhāti na vācato na cittato siyā kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti na vācato - pe -
7. aññātikāya bhikkhuniyā eḷakalomāni dhovāpentassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: sakkesu paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: chabbaggiye bhikkhū ārabbha
kismiṁ vatthusminti: chabbaggiyā bhikkhu aññātikāhi bhikkhunīhi eḷakalomāni dhovāpesuṁ, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti - pe -
8. rūpiyaṁ paṭiggaṇhantassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: rājagahe paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: āyasmantaṁ upanandaṁ sakyaputtaṁ ārabbha
kismiṁ vatthusminti: āyasmā upanando sakyaputto rūpiyaṁ paṭiggahesi, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti: - pe -
9. nānappakārakaṁ rūpiyasaṁvohāraṁ samāpajjantassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: sāvatthiyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: chabbaggiye bhikkhū ārabbha.
[bjt page 034] [\x 34/]
kismiṁ vatthusminti: chabbaggiyā bhikkhū nānappakārakaṁ rūpiyasaṁvohāraṁ samāpajjiṁsu, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti - pe -
10. nānappakārakaṁ kayavikkayaṁ samāpajjantassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: sāvatthiyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: āyasmantaṁ upanandaṁ sakyaputtaṁ ārabbha
kismiṁ vatthusminti: āyasmā upanando sakyaputto paribbājakena saddhiṁ kayavikkayaṁ samāpajji, tasmiṁ vatthusmiṁ
ekā paññatti,
channaṁ āpattisamuṭṭhānānaṁ chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti: - pe -
kosiyavaggo dutiyo.
4. 3
1. atirekapattaṁ dasāhaṁ atikkāmentassa nissaggiyaṁ pācittiyaṁ kattha paññattanti: sāvatthiyaṁ paññattaṁ.
kaṁ ārabbhāti: chabbaggiye bhikkhū ārabbha
kismiṁ vatthusminti: chabbaggiye bhikkhū atirekapattaṁ dhāresuṁ, tasmiṁ vatthusmiṁ