24a-Khuddakapatha.txt

khp_utf8 [cpd classification 2.5.1]
[pts vol kh 1 ] [\z khp /] [\f i /]
[pts page 001] [\q   1/]
[bjt vol kh 1 ] [\z khp /] [\w i /]
[bjt page 002] [\x   2/]

suttantapiṭake
khuddakanikāyo
--------
(paṭhamo gantho)
khuddakapāṭhapāḷi

namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa.
1. saraṇagamanaṁ1
buddhaṁ saraṇaṁ gacchāmi.
dhammaṁ saraṇaṁ gacchāmi.
saṅghaṁ saraṇaṁ gacchāmi.

dutiyampi buddhaṁ saraṇaṁ gacchāmi.
dutiyampi dhammaṁ saraṇaṁ gacchāmi.
dutiyampi saṅghaṁ saraṇaṁ gacchāmi.

tatiyampi buddhaṁ saraṇaṁ gacchāmi.
tatiyampi dhammaṁ saraṇaṁ gacchāmi.
tatiyampi saṅghaṁ saraṇaṁ gacchāmi.

saraṇagamanaṁ. 1

2. dasasikkhāpadaṁ
pāṇātipātā veramaṇīsikkhāpadaṁ samādiyāmi.
adinnādānā veramaṇisikkhāpadaṁ samādiyāmi.
abrahmacariyā veramaṇīsikkhāpadaṁ samādiyāmi.
musāvādā veramaṇisikkhāpadaṁ samādiyāmi.
surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇisikkhāpadaṁ samādiyāmi.
vikālabhojanā veramaṇīsikkhāpadaṁ samādiyāmi.
naccagītavāditavisūkadassanā veramaṇīsikkhāpadaṁ samādiyāmi.
mālāgandhavilepanadhāraṇamaṇḍanavibhūsanaṭṭhānā veramaṇīsikkhāpadaṁ samādiyāmi.
uccāsayanamahāsayanā veramaṇīsikkhāpadaṁ samādiyāmi.
[pts page 002] [\q   2/]
jātarūparajatapaṭiggahaṇā veramaṇīsikkhāpadaṁ samādiyāmi.

dasasikkhāpadaṁ.

1. saraṇattayaṁ. machasaṁ.

[bjt page 004] [\x   4/]

3. dvattiṁsākāraṁ
atthi imasmiṁ kāye kesā lomā nakhā dantā taco maṁsaṁ nahārū aṭṭhi aṭṭhimiñjaṁ1 vakkaṁ hadayaṁ yakanaṁ kilomakaṁ pihakaṁ papphāsaṁ antaṁ antaguṇaṁ udariyaṁ karīsaṁ pittaṁ semhaṁ pubbo lohitaṁ sedo medo assu vasā khelo siṅghānikā lasikā muttaṁ matthake matthaluṅganti.

dvattiṁsākāraṁ.
4. kumārapañhā
ekaṁ nāma2 kiṁ? sabbe sattā āhāraṭṭhitikā.
dve nāma kiṁ? nāmañca rūpañca.
tīṇi nāma kiṁ? tisso vedanā.
cattārī nāma kiṁ? cattārī ariyasaccāni.
pañca nāma kiṁ? pañcupādānakkhandhā.
cha nāma kiṁ? cha ajjhattikāni āyatanāni.
satta nāma kiṁ?satta bojjhaṅgā.
aṭṭha nāma kiṁ? ariyo aṭṭhaṅgiko maggo.
nava nāma kiṁ? nava sattāvāsā.
dasa nāma kiṁ? dasahaṅgehi samannāgato arahā'ti vuccatīti.
kumārapañhā.

1. aṭṭhimiñjā - katthaci.
2. eka nāma kiṁ. kesuci.

[bjt page 006] [\x   6/]
5. maṅgalasuttaṁ

evaṁ me sutaṁ: ekaṁ samayaṁ bhagavā sāvatthiyaṁ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. atha kho aññatarā devatā abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṁ jetavanaṁ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkami. upasaṅkamitvā bhagavantaṁ abhivādetvā ekamantaṁ aṭṭhāsi. ekamantaṁ ṭhitā kho sā devatā bhagavantaṁ gāthāya ajjhabhāsi.

[pts page 003] [\q   3/]
1. bahū devā manussā ca maṅgalāni acintayuṁ,
ākaṅkhamānā sotthānaṁ brūhi maṅgalamuttamaṁ

2. asevanā ca bālānaṁ paṇḍitānaṁ ca sevanā,
pūjā ca pūjanīyānaṁ etaṁ maṅgalamuttamaṁ.

3.. patirūpadesavāso ca pubbe ca katapuññatā
attasammāpaṇīdhi ca etaṁ maṅgalamuttamaṁ.

4. bāhusaccañca sippañca vinayo ca susikkhito
subhāsitā ca yā vācā etaṁ maṅgalamuttamaṁ.

5. mātāpituupaṭṭhānaṁ puttadārassa saṅgaho
anākūlā ca kammantā etaṁ maṅgalamuttamaṁ.

6. dānaṁ ca dhammacariyā ca ñātakānañca saṅgaho
anavajjāni kammāni etaṁ maṅgalamuttamaṁ.

7. ārati virati pāpā majjapānā ca saññamo
appamādo ca dhammesū etaṁ maṅgalamuttamaṁ.

8. gāravo ca nivāto ca santuṭṭhī ca kataññutā
kālena dhammasavaṇaṁ etaṁ maṅgalamuttamaṁ.

9. khantī ca sovacassatā samaṇānañcadassanaṁ
kālena dhammasākacchā etaṁ maṅgalamuttamaṁ.

10. tapo ca brahmacariyañca ariyasaccānadassanaṁ
nibbāṇasacchikiriyā ca etaṁ maṅgalamuttamaṁ.

[bjt page 008] [\x   8/]

11. puṭṭhassa lokadhammehi cittaṁ yassa na kampati
asokaṁ virajaṁ khemaṁ etaṁ maṅgalamuttamaṁ.

12. etādisāni katvāna sabbattha maparājitā
sabbattha sotthiṁ gacchanti taṁ tesaṁ maṅgalamuttamanti.

maṅgalasuttaṁ.

6. ratanasuttaṁ

1. yānīdha bhūtāni samāgatāni
bhummāni vā yāni va antaḷikkhe1
sabbeva bhūtā sumanā bhavantu
atho'pi sakkacca suṇantu bhāsitaṁ.

2. tasmā hi bhūtā nisāmetha sabbe
mettaṁ karotha mānusiyā pajāya.
divā ca ratto ca haranti ye baliṁ
tasmā hi ne rakkhatha appamattā.

[pts page 004] [\q   4/]
3. yaṁ kiñci vittaṁ idha vā huraṁ vā2
saggesu vā yaṁ ratanaṁ paṇītaṁ
na no samaṁ atthi tathāgatena
idampi buddhe ratanaṁ paṇītaṁ
etena saccena suvatthi hotu.

4. khayaṁ virāgaṁ amataṁ paṇītaṁ
yadajjhagā sakyamunī samāhito
na tena dhammena samatthi kiñci
idampi dhamme ratanaṁ paṇītaṁ
etena saccena suvatthi hoti.

5. yambuddhaseṭṭho parivaṇṇayī suciṁ3
samādhimānantarikaññamāhu
samādhinā tena samo na vijjati
idampi dhamme ratanaṁ paṇītaṁ
etena saccena suvatthi hotu.
----------
1. yānībha bhūtānī samāgatāni
bhumyāni vā yāni vā antarīkṣe
sarvāṇī vā āttamanāti bhūtvā
Śrūṇavantu svastyayanaṁ jinena bhāṣitam
(mahāvastu)

2. imasmiṁ loke parasamiṁ vā puna:
sarveṣu vā yadratanaṁ praṇītam
na tatsamaṁ asti tathāgatena
devātidevena narottamena
idampi buddhe ratanaṁ praṇītaṁ
etena satyena susvasti hotu
(mahāvastu)

1. yambuddhaśreṣṭho paricaṇīyet śuciṁ
yamāhu ānantarikaṁ samādhiṁ
samādhino tasya samo na vidyate
idampi dharme ratanaṁ praṇītaṁ
etena satyena susvasti hotu. (mahāvastu)
---------
[bjt page 010] [\x  10/]
6. ye puggalā aṭṭhasatampasatthā
cattāri etāni yugāni honti
te dakkhiṇeyyā sugatassa sāvakā
etesu dinanāni mahapphalāni.
idampi saṅghe ratanaṁ paṇītaṁ
etena sacce suvatthi hotu. 4

7. ye suppayuttā manasā daḷhena
nikkāmino gotamasāsanamhi
te pattipattā amataṁ vigayha
laddhā mudhā nibbutiṁ bhuñjamānā.
idampi saṅghe ratanaṁ paṇītaṁ
etena saccena suvatthi hotu. 5

8. yathindakhīlo paṭhaviṁsito siyā
catubhi vātebhi asampakampiyo
tathūpamaṁ sappurisaṁ vadāmi
yo ariyasaccāni avecca passati.
idampi saṅghe ratanaṁ paṇītaṁ
etena saccena suvatthi hotu. 6

9. ye ariyasaccāni vibhāvayanti
gambhīrapaññena sudesitāni
kiñcāpi te honti bhusappamattā
na te bhavaṁ aṭṭhamaṁ ādiyanti
idampi saṅghe ratanaṁ paṇītaṁ
etena saccena suvatthi hotu. 7

----------
4. ye puggalā aṣṭa sadā praśastā
catvāri etāni yugāni bhonti
te dakṣīṇeyā sugatena uktā
eteṣu dinnāni mahatphalāni
idampi saṅghe ratnaṁ praṇītaṁ
etena. . . . (mahāvastu)

5. ye yuktayogī manasā suchandasā
naiṣkāmayino gautamaśāsanasmin
te prāptiprāptā amṛtaṁ 'vagāhya
vimuktacittā nirvītiṁ bhuṁjamānā:
idampi saṅghe. . . . (mahāvastu)

6. yathendrakīlo pṛthiviśrīto syā-
ccatūrhi vātehi asamprakampī
tathopamaṁ satpuruṣaṁ vademi
yo āryasatyāni sudeśitāni
gambhīraarthāni avetya paśyati
idampi. . . . . (mahāvastu)

7. ye āryasatyāni vibhāvayanti
gambhīrapragñena sudeśitāni
kiñcāpi te bhonti bhāśaṁ pramattā
na te bhavānaṣṭa upādiyantī
idampi saṅghe. . . . . (mahāvastu)
----------

[bjt page 012] [\x  12/]
[pts page 005] [\q   5/]

10. sahāvassa dassanasampadāya
tayassu dhammā jahitā bhavanti
sakkāyadiṭṭhi vicikicchitañca
sīlabbataṁ vāpi yadatthi kiñci
catuhapāyehi ca vippamutto
cha cābhiṭhānāni abhabbo kātuṁ
idampi saṅghe ratanaṁ paṇītaṁ
etena saccena suvatthi hotu. 1

11. kiñcāpi so kammaṁ karoti pāpakaṁ
kāyena vācā uda cetasā vā
abhabbo so tassa paṭicchādāya
abhabbatā diṭṭhapadassa vuttā.
idampi saṅghe ratanaṁ paṇītaṁ
etena saccena suvatthi hotu. 2

12. vanappagumbe yathā phūssitagge
gimhānamāse paṭhamasmiṁ gimhe
tathūpamaṁ dhammavaraṁ adesayī
nibbāṇagāmiṁ paramaṁ hitāya
idampi buddhe ratanaṁ paṇitaṁ
etena saccena suvatthi hotu3.

13. varo varaññū varado varāharo
anuttaro dhammavaraṁ adesayī.
idampi buddhe ratanaṁ paṇītaṁ
etena saccena suvatthi hotu.

14. khīṇaṁ purāṇaṁ navaṁ natthi sambhavaṁ
virattacittā āyatike bhavasmiṁ.
te khīṇabījā aviruḷhicchandā
nibbanti dhīrā yathāyampadīpo.
idampi saṅghe ratanaṁ paṇītaṁ
etena saccena suvatthi hotu. 4

---------
1. sahaiva yasya darśanasampadāya.
trayosya dharmā jahitā bhavanti
sattāyadṛṣṭiṁ vicikitsitaṁ ca
Śīlavrataṁ vāpi yadasti kiñcit
idampi saṅghe. . . . (mahāvastu)

2. kiñcāpi śkaiṣo prakaroti pāpaṁ
kāyena vācā atha cetasāpi
abhavyo so tasya niguhanāya
abhavyatā dṛṣṭipatheṣu uktā
idampi saṅghe. . . . (mahāvastu)

3. vane pragulamā yatha puṣpitāgrā
Śīraṣmāṇamāse prathame caitrasmin
vāteritā te surabhiṁ pravānti
evaṁvidhā dhyāyino buddhaputrā:
Śīlenupetā surabhiṁ pravānti
idampi saṅghe. . . . (mahāvastu)

4. kṣīṇaṁ purāṇaṁ navo nāsti saṁcayo
vimuktacittā āyatike bhavasmin te kṣīṇabījā avirūḍīdharmā
nirvānti dhīrā yathā tailadīpā:
idampi saṅghe ratanaṁ praṇītaṁ
etena saccena susvasti
bhotu. ( mahāvastu)
---------------

[bjt page 014] [\x  14/]

15. yānīdha bhūtāni samāgatāni
bhummāni vā yāni va antaḷikkhe
tathāgataṁ devamanussapūjitaṁ
buddhaṁ namassāma suvatthi hotu. 1

yānīdha bhūtāni samāgatāni
bhummāni vā yāni va antaḷikkhe
tathāgataṁ devamanussapūjitaṁ
dhammaṁ namassāma suvatthi hotu. 1
2
[pts page 006] [\q   6/]
yānīdha bhūtāni samāgatāni
bhummāni vā yāni va antaḷikkhe
tathāgataṁ devamanussapūjitaṁ
saṅghaṁ namassāma suvatthi hotu. 1 3

ratanasuttaṁ.

7. tirokuḍḍasuttaṁ

1. tirokuḍḍesu tiṭṭhanti sandhisiṅghāṭakesu ca
dvārabāhāsu tiṭṭhanti āgantvāna sakaṁ gharaṁ.

2. pahūte annapānamhi khajjabhojje upaṭṭhite
na tesaṁ koci sarati sattānaṁ kammapaccayā.

3. evaṁ dadanti ñātīnaṁ ye honti anukampakā
suciṁ paṇītaṁ kālena kappiyaṁ pānabhojanaṁ.

4. idaṁ vo ñātinaṁ hotu sukhitā hontu ñātayo
te ca tattha samāgantvā ñātipetā samāgatā

5. pahūte annapānamhi sakkaccaṁ anumodare.
"ciraṁ jīvantu no ñātī yesaṁ hetu labhāmase.
amhākaṁ ca katā pūjā" dāyakā ca anipphalā.

6. na hi tattha kasī atthi gorakkhettha na vijjati.
vāṇijjā tādisi natthi hiraññena kayākkayaṁ.
ito dinnena yāpenti petā kālakatā tahiṁ.

7. unname udakaṁ vaṭṭhaṁ4yathā ninnaṁ pavattati
evameva ito dinnaṁ petānaṁ upakappati.

-----
1. 2. 3. vipaśyismiṁ viśvabhuvikrakucchande
bhāmakanakamunismiṁ kāśyape
mahāyaśe śākyamunismi gautame
eteṣu buṅeṣu mahardhikeṣu
yā devatā santi abhiprasannā
vāḍhampi tā rakṣantu ca karontu

svasatyayanaṁ mānuṣiyā prajāy
yo dharmaiacakraṁ abhibhuya lokaṁ
pravartayati sarvabhūtānukampī etādṛśaṁ devamanuṣyaśreṣṭhaṁ
khuṅaṁ namasyāma susvasti hotu.
dharmaṁ namasyāma susvasti hotu.
saṅghaṁ namasyāma susvasti hotu.
(mahāvastu)

4. vūṭṭhaṁ sī. mu.

[bjt page 016] [\x  16/]

8. yathā vārivarā pūrā paripūrenti sāgaraṁ
evameva ito dinnaṁ petānaṁ upakappati.

9. adāsi me akāsi me ñātimittā sakhā ca me
petānaṁ dakkhiṇaṁ dajjā pubbe katamanussaraṁ.

10. na hi ruṇṇaṁ va soko vā yā caññā paridevanā
na taṁ petānamatthāya evaṁ tiṭṭhanti ñātayo.

11. ayaṁ kho dakkhiṇā dinnā saṅgamhi suppatiṭṭhitā.
dīgharattaṁ hitāyassa ṭhānaso upakappati.

12. so ñātidhammo ca ayaṁ nidassito
petāna pūjā ca katā uḷārā
balañca bhikkhūnamanuppadinnaṁ
tumhehi puññaṁ pasutaṁ anappakaṁ.

[pts page 007] [\q   7/]

8. nidhikaṇḍasuttaṁ.

1. nidhiṁ nidheti puriso gambhīre odakantike
atthe kicce samuppanne atthāya me bhavissati.

2. rājato vā duruttassa corato pīḷitassa vā
iṇassa vā pamokkhāya dubbhikkhe āpadāsu vā,
etadatthāya lokasmiṁ nīdhi nāma nidhīyati.

3. tāva sunihito1 santo gambhīre odakantike
na sabbo sabbadā eca tassa taṁ upakappati.

1. tāvassunihito(kesuci potthakesu)

[bjt page 018] [\x  18/]

4. nidhi vā ṭhānā cavati saññā vāssa vimuyhati
nāgā vā apanāmenti yakkhā vāpi haranti naṁ

5. appiyā vāpi dāyādā uddharanti apassato
yadā puññakkhayo hoti sabbametaṁ vinassati

6. yassa dānena sīlena saṁyamena damena ca
nidhī sunihito hoti itthiyā purissa vā

7. cetiyamhi 1 ca saṅghe vā puggale atithīsu vā
mātari pitari vāpi atho jeṭṭhamhi bhātari

9. eso nidhī sunihito ajeyyo anugāmiko
pahāya gamanīyesu etaṁ ādāya gacchati

8. asādhāraṇamaññesaṁ acoraharaṇo nidhi
kayirātha dhīro puññāni yo nidhi anugāmiko

10. esa devamanussānaṁ sabbakāmadado nidhi
yaṁ yadevābhipatthenti sabbametena labbhati.

11. suvaṇṇatā sussaratā susaṇṭhānā surūpatā
ādhipaccaparicāraṁ sabbametena labbhata.

12. padesarajjaṁ issariyaṁ cakkavattisukhaṁ piyaṁ
devarajjampi dibbesu sabbametena labbhati.

13. mānusikā ca sampatti devaloke ca yā rati
yā ca nibbāṇasampatti sabbametena labbhati.

14. cittasampadamāgamma yonisoca payuñjato
vijjāvimuttivasībhāvo sabbametena labbhati.

1. taṁ panetaṁ tividhaṁ hoti paribhogavetiyaṁ uda ssakacetiyaṁ dhātuvetiyanti. tattha bodhirukkho paribhogacetiyaṁ buddhapaṭimā uddissakacetiyaṁ dhātugabbhathupā sadhātukā dhātu cetiyaṁ (aṭaṭhakathā).

[bjt page 020] [\x  20/]

15. paṭisambhidā vimokkhā ca yā ca sāvakapāramī
paccekabodhi buddhabhumi sabbametena labbhati.

16. evaṁ mahatthikā esā yadidaṁ puññasampadā
tasmā dhīrā pasaṁsanti paṇḍitā katapuññataṁ.

nidhikaṇḍasuttaṁ.

[pts page 008] [\q   8/]

mettasuttaṁ.

1. karaṇīyamatthakusalena
yantaṁ1 santaṁ padaṁ abhisamecca
sakko uju ca sūjū ca 2
suvaco cassa mudu anatimānī.

2. santussako ca subharo ca
appakicco ca sallahukavutti,
santindriyo ca nipako ca
appagabbho kulesu ananugiddho

3. na ca khuddaṁ samācare3 kiñci
yena viññū pare upavadeyyuṁ
sukhino vā4 khemino hontu
sabbe sattā bhavantu sukhitattā.

4. ye keci pāṇabhūtatthi
tasā vā thāvarā vā anavasesā6,
dīghā vā ye mahantā vā7
majjhimā rassakā'ṇukathūlā. 8

5. diṭṭhā vā yeva addiṭṭhā9
ye ca dūre vasanti avidūre
bhūtā vā sambhavesī vā10
sabbe sattā11 bhavantu sukhitattā.

1. yantasantaṁ. machasaṁ 2. suhuju ca. (machasaṁ ), saddanitiyampi. 3. khuddamācare (machasa) 4. va. (machasa' 5. sabbasattā (machasa) 6. thāvarāvanavasesā (machasa) 7. ye ca mahantā(machasa) 8. rassakā aṇukathūlā(machasa) 9. adiṭhā. 10. bhūtā va sambhavesī va. (machasa) 11. sabbasattā. (machasa)

[bjt page 022] [\x  22/]

6. na paro paraṁ nikubbetha
nātimaññetha katthaci naṁ kañci
byārosanā paṭighasaññā
nāññamaññassa dukkhamiccheyya

7. mātā yathā niyaṁ puttaṁ
āyusā1 ekaputtamanurakkhe
evampi sabbabhūtesu
mānasaṁ bhāvaye aparimāṇaṁ.

8. mettañca sabbalokasmiṁ
mānasaṁ bhāvaye aparimāṇaṁ
uddhaṁ adho ca tiriyaṁ ca
asambādhaṁ averaṁ asapattaṁ2

9. tiṭṭhaṁ caraṁ nisinno vā
sayāno vā yāvatassa vigatamiddho
etaṁ satiṁ adiṭṭheyya
brahmametaṁ vihāraṁ idhamāhu3

[pts page 009] [\q   9/]

10. diṭṭhiṁ ca aṭupagamma sīlavā
dassanena sampanno,
kāmesu vineyya gedhaṁ4
na hi jātu gabbhaseyyaṁ punaretīti.

mettasuttaṁ

khuddatapāṭhapāḷi niṭṭhitā.

1. puttamāyusā. ( machasa) 2. averamasapattaṁ(machasa) 3. vihāramidha māhu(machasa) 4. vinaya gedhaṁ (machasa)