forked from yapcheahshen/tipitaka.sinhala
-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
28-Jataka-2.txt
1901 lines (1490 loc) · 64.5 KB
/
28-Jataka-2.txt
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
j ii_utf8 [pts vol j - 2] [\z j /] [\f ii /]
[pts page 003] [\q 3/]
[bjt page 062] [\x 62/]
dukanipāto
1. daḷhavaggo
151. daḷhaṁ daḷhassa khipati malliko 1- mudunā muduṁ
sādhumpi sādhunā jeti asādhumpi asādhunā,
etādiso ayaṁ rājā maggā uyyāhi sārathi.
[pts page 004] [\q 4/]
152. akkodhena jite kodhaṁ asādhuṁ sādhunā jine,
jine kadariyaṁ dānena saccena alikavādinaṁ 2-
etādiso ayaṁ rājā maggā uyyāhi sārathiti.
1. rājovādajātakaṁ.
[pts page 007] [\q 7/]
153. asamekkhitakammantaṁ turitābhinipātinaṁ,
sāni kammāni tappetti uṇhaṁ vajjhohitaṁ mukhe.
[pts page 008] [\q 8/]
154. sīho ca sīhanādena daddaraṁ abhinādayi,
sutvā sīhassa nigghosaṁ sigālo dassare vasaṁ
hīno santāsamāpādi hadayañcassa apphaliti.
2. sigālajātakaṁ.
[pts page 010] [\q 10/]
155. catuppado ahaṁ samma tvampi samma catuppado, 3-
ehi siha nivattassu kinnu hito palāyasi.
[pts page 011] [\q 11/]
156. asuvi putilomosi duggandho vāsi sukari,
sace yujjhitukāmosi jayaṁ samma dadāmi teti.
3. sukarajātakaṁ.
[pts page 014] [\q 14/]
157. idhuragānaṁ pavaro 4- paviṭṭho
selasasa vaṇṇena pamokkha micchaṁ,
brahmañca vaṇṇaṁ apacāyamāno
khubhukkhito no visahāmi. bhottuṁ.
1. khattiko - machasaṁ, khalliko - syā. 2. sabbetālikavādinaṁ - machasaṁ, syā
3. samma - machasaṁ, syā 4. pavaraṁ - simu.
[bjt page 064] [\x 64/]
158. so brahmagunno cirameva jiva
dibbā 1- ca te pātubhavantu bhakkhā,
yo brahmavaṇṇaṁ 2- apacāyamāno
khubhukkhino no visabhāsi hottunti.
4. uragajātakaṁ.
[pts page 016] [\q 16/]
159. jiva vasassataṁ gagga 3- aparāni ca visatiṁ 4-
mā maṁ pisāvā khādantu jiva tvaṁ saradosataṁ.
160. tvampi vassasataṁ jiva aparāni ca visatiṁ,
visaṁ pisāvā khādantu jiva tvaṁ saradosatanti.
5. gagagajātakaṁ. 5-
[pts page 022] [\q 22/]
161. alinacittaṁ nissāya pahaṭṭhā mahati camu,
kosalaṁ senāsantuṭṭhaṁ ṁvagāhaṁ 6- agāhayi.
162. evaṁ nissayasampanno bhikkhu āraddhaviriyo,
bhāvayaṁ kusalaṁ dhammaṁ yogakkhemassa pattiyā.
pāpuṇe anupubbena sabbasaṁyojanakkhayanti.
6. alīnacittajātakaṁ.
[pts page 028] [\q 28/]
163. yena kāmaṁ paṇāmeti dhammo balavataṁ migī,
+unnadanti vijānāhi jātaṁ saraṇato bhayaṁ.
[pts page 029] [\q 29/]
164. api cepi dubbalo mitto mittadhammesu tiṭṭhati,
so ñātako ca bandhu ca so mitto so ca me sakhā dāyini mātimaññittho 7- sigālo mama pāṇadoti.
7. guṇapātakaṁ.
[pts page 031] [\q 31/]
165. na idaṁ visamasilena soṇena suhanussaha,
suhanupi tādisoyeva yo soṇassa gocaro.
1. dibyāva - machasaṁ, syā 2. brahmaṁ cakkaṁ - machasaṁ 3. bhagga - machasaṁ, syā
4. visati - machasaṁ, syā 5. bhaggajātakaṁ - machasaṁ, syā
6. jivaggāhaṁ - aṭṭhakathā, machasaṁ, syā +unnatadantitipi pāṭhoyeva.
7. mābhimaññabho - machasaṁ, syā mātimaññikhebhā.
[pts page 032] [\q 32/]
[bjt page 066] [\x 66/]
166. pakkhāndinā pagabbhena 1- sandanakhādinā
sameti pāpaṁ pāpena sameti asatā asanti. 2-
8. suhanujātakaṁ.
[pts page 033] [\q 33/]
167. udetayaṁ cakkhumā ekarājā
harissavaṇṇo paṭhavippabhāso,
taṁ taṁ namassāmi harissavaṇṇaṁ paṭhavippabhāsaṁ
tayajja guttā viharemu divasaṁ.
[pts page 034] [\q 34/]
168. ye brāhmaṇo vedagu sabbadhamme
te me namo te ca maṁ pālayantu,
namatthu khuddhānaṁ namatthu bodhiyā
namo vimuttānaṁ namo vimuttiyā.
imaṁ so parittaṁ katvā moro carati phasanā.
[pts page 035] [\q 35/]
169. apetayaṁ cakkhumā ekarājā
harissavaṇṇo paṭhavippabhāso,
taṁ taṁ namassāmi harissavaṇṇaṁ paṭhavippabhāsaṁ
tayajja guttā viharemu rattiṁ.
170. ye brāhmaṇo vedagu sabbadhamme
te me namo te ca maṁ pālayantu,
namatthu khuddhānaṁ namatthu bodhiyā
namo vimuttānaṁ namo vimuttiyā.
imaṁ so parittaṁ katvā moro vāsamakappayī'ti.
9. morajātakaṁ.
1. pagabbena - machasaṁ. 2. satanti - syā.
[pts page 040] [\q 40/]
[bjt page 068] [\x 68/]
171. evameva nūna 1- rājānaṁ vedehaṁ mithilaggahaṁ,
assā vahanti ājaññā yathā haṁsā vinilakaṁ.
172. vinila duggaṁ bhajasi abhumiṁ tāta sevasi,
gāmantikāni 2- sevassu etaṁ mātālayaṁ tavā'ti.
10. vinilakajātakaṁ
daḷahavaggo paṭamo.
tassuddānaṁ:
varamallikadaddarasukarako
uraguntama pañcama gaggavaro,
mahati camu yā ca silālavaro
suhanuttamamoravinīla dasa.
1. evamevanu - machasaṁ. (kāni) 2. gāmantarāni - machasaṁ. gāmanta syā.
[pts page 042] [\q 42/]
[bjt page 070] [\x 70/]
2. santhavavaggo
173. na satthavaṁ kāpurisena kayirā
ariyo hi ariyena pajānamatthaṁ
virānuvutthopi karoti pāpaṁ
gajo yathā indasamānagottaṁ.
174. yaṁttheva 1- jaññā sadiso mamanti
silena paññāya sutena cāpi.
teneva mettiṁ kayirātha saddhiṁ,
sukhāvaho 2- sappurisena saṅgamoti.
1. indasamānagottajātakaṁ.
[pts page 044] [\q 44/]
175. na satthavasmā paramatthi pāpiyo
yo satthavo kāpurisena hoti,
santappito sappinā pāyasena 3-
kicchā kataṁ paṇṇakuṭiṁ adaḍḍhahi.
[pts page 045] [\q 45/]
176. na santhavasmā paramatthi seyyo
yo santhavo sappurisena hoti,
sīhassa vyagghassa ca dīpino ca
sāmā mukhaṁ lehati santhavenā'ti.
2. santhavajātakaṁ.
[pts page 048] [\q 48/]
177. kāḷā migā setadantā tava ime 4-
parosataṁ hemajālāhisañchantā, 5-
te te dadāmiti susima brūsi
anussaraṁ pettipitāmahānaṁ.
[pts page 049] [\q 49/]
178. kāḷā migā setadantā mama ime 6-
parosataṁ hemajālābhisañjantā,
te te dadāmiti vadāmi māṇava
anussaraṁ pettipitāmahānatti.
3. susīmajātakaṁ.
1. yadeva - syā 2. sukhohave - machasaṁ, syā 3. pāyāsena - machasaṁ, syā
4. tavime - machasaṁ syā 5. jālābhichannā - machasaṁ syā 6. mamime - syā, mamime - machasaṁ.
[pts page 051] [\q 51/]
[bjt page 072] [\x 72/]
179. yannu gijjho yojanasataṁ kuṇapāni avekkhati,
kasmā jālañca pāsañca āsajjāsi na khujjhasi.
[pts page 052] [\q 52/]
180. yadā parābhavo hoti poso jīvitasaṅkhaye,
atha jālañca pāsañca āsajjāpi na khujjhati'ti.
4. gijjhajātakaṁ.
[pts page 053] [\q 53/]
181. sandhiṁ katvā amittena aṇḍajena jalākhuja,
vivariya dāṭhaṁ sesī kuto taṁ 1- bhayamāgataṁ.
182. saṅketheva amittasmiṁ mittasmimpi na vissase,
abhayā bhayamuppannaṁ api mulāni kantati'ti.
5. nakulajātakaṁ.
[pts page 056] [\q 56/]
183. upasālhakanāmānaṁ sahassāni catuddassa,
asmiṁ padese daḍḍhāni natthi loke anāmataṁ.
184. yambhi saccañca dhammoca ahiṁsā saṁyamo damo,
etadariyā sevanti etaṁ loke anāmatatti.
6. upasāḷhajātakaṁ.
[pts page 057] [\q 57/]
185. abhutvā bhikkhasi bhikkhu na hi bhutvāna bhikkhasi,
bhutvāna bhikkhu bhikkhassu mā taṁ kālo upaccayā.
[pts page 058] [\q /]
186. kālaṁ vohaṁ na jānāmi channo kālo na disasti,
tasmā abhutvā bhikkhāmi mā maṁ kālo upaccagāti.
7. samiddhijātakaṁ.
1. te - machasaṁ, syā
[pts page 060] [\q 60/]
[bjt page 074] [\x 74/]
187. seno balasā patamāno lāpa gocaraṭhāyinaṁ,
sahasā ajjhappanno maraṇaṁ tenupāgami.
188. sohaṁ nayena sampanno pettike gocare rato,
apetasattu modāmi sampassaṁ[c1] atthamattanoti.
8. satuṇagghijātakaṁ.
[pts page 061] [\q 61/]
189. yo ce mettena cittena sabbalokānukampati,
uddhaṁ adho ca tirayañca appamāṇena sabbaso.
190. appamāṇaṁ hitaṁ cittaṁ paripuṇṇaṁ subhāvitaṁ,
yaṁ pamāṇakataṁ kammaṁ na taṁ tatrāvasissatī'ti.
9. arakajātakaṁ.
191. tāyaṁ pure untamati 1- toraṇagge kakaṇṭako,
mahosadha vijānāhi kena thaddho kakaṇṭako.
192. aladdhapubbaṁ laddhānaṁ addhamāsaṁ kakaṇṭako,
atimaññati rājānaṁ vedehaṁ mithilaggahanti.
10. kakaṇṭaka jātakaṁ+.
sanathavavaggo dutiyo
tassuddānaṁ:
atha indasamānasapaṇṇakuṭi
susimuttamagijjhajalākhujakā,
upasāḷhaka bhikkhu salāpavaro
atha mentavaro dasa unnamatīti.
1. onamatīti - aṭṭhakathā dukanipāta. + mahāummaggajātako.
[c1] modā sampassaṁmi
[pts page 065] [\q 65/]
[bjt page 076] [\x 76/]
3. kalyāṇadhammavaggo
193. kalyāṇadhammoti yadā janinda
loke samaññā anupāpuṇāti,
tasmā na hīyetha naro sapañño
hiriyāpi santo dhuramādiyanti.
194. sāyaṁ samaññā idha ma'jjapattā
kalyāṇadhammoti janinda loke,
tā'haṁ samekkhaṁ idha pabbajissaṁ.
na hi ma'tthi chando idha kāmabhoge'ti.
1. kalyāṇadhammajātakaṁ.
[pts page 067] [\q 67/]
195. ko nu saddena mahatā abhinādeti daddaraṁ,
kiṁ sihā nappaṭinaddanti 1- ko nāmeso migādhibhu
196. adhamo vigajātānaṁ sigālo tāta vassati,
jātimassa jigucchannā tuṇhī sīhā samacchareti.
2. daddarajātakaṁ.
[pts page 069] [\q 69/]
197. tāta māṇavako phaso tālamulaṁ apassito,
agārakañcidaṁ atthi handa demassa'gārakaṁ.
198. mā kho taṁ tāta pakkosi duseyya no agārakaṁ,
netādisaṁ mukhaṁ hoti brāhmaṇassa susilino'ti.
3. makkaṭajātakaṁta
[pts page 071] [\q 71/]
199. adambha te vāri pahutarūpaṁ 2-
ghammābhitattassa pipāsitassa,
sodāni pitvāna kikiṁ kirosi
asaṁgamo 3- pāpajanena seyyo.
200. ko te suto vā diṭṭho vā sīlavā nāma makakaṭo,
idāni ko taṁ ūhacca 4- phasā asmāka dhammatā'ti.
4. dutiyamakkaṭajātakaṁ.
1. na sihā paṭinādanti - machasaṁ taṁ sihā nappaṭinadanti. - syā
2. bahutatrūpaṁ - machasaṁ bahutarūpaṁ - syā 3. saṅgamo na - syā
4. ubhajjaṁ - machasaṁ obhabbaṁ - syā.
[pts page 073] [\q 73/]
[bjt page 078] [\x 78/]
201. sabbesu kira bhutesu santi silasamāhitā,
passa sākhā migaṁ jammaṁ ādiccamupatiṭṭhati.
202. nāssa sīlaṁ vijānātha anaññāya pasaṁsatha
aggihutañca ūhantaṁ 1- dve ca hinnā kamaṇḍalu'ti.
5. ādiccupaṭṭhānajātakaṁ.
203. khālo vatāyaṁ dumasākhagocaro
paññā janinda nayimassa vijjati,
kaḷāyamuṭṭhaṁ avakiriya kevalaṁ
ekaṁ kaḷāyaṁ patitaṁ gavesati.
204. evameva mayaṁ rāja ye caññe atilohino,
appena bahu jiyyāma 2- kaḷāyeneva vānaroti.
6. kaḷāyamuṭṭhijātakaṁ.
[pts page 077] [\q 77/]
205. dhanuhattha kalāpehi nettiṁsavaradhārihi,
samantā parikiṇṇamhā kathaṁ mokkho bhavissati.
[pts page 078] [\q 78/]
206. appeva bahukiccānaṁ attho jāyetha koci naṁ,
atthi rukkhassa acchinnaṁ khajjataññeva tindukanti.
7. tindukajātakaṁ.
[pts page 080] [\q 80/]
207. janittamme bhavittamme 3- iti paṅke avassayiyi,
taṁ maṁ paṅko ajjhabhavi yathā dubbalakaṁ tathā
taṁ taṁ vadāmi bhaggava suṇohi vacanaṁ mama.
1. ubhadaṁ - machasaṁ, ubhanaṁ - syā 2. bahuṁ jeyyāma - syā 3. janitaṁ me bhavitaṁ me - syā
[bjt page 080] [\x 80/]
208. gāme vā yadi raññe sukhaṁ yatrādhigacchati,
taṁ janintaṁ bhavintañci 1- purisassa pajānato,
yamhi jive tamhi 2- gacche na niketahato siyāti.
8. kacchapajātakaṁ.
[pts page 084] [\q 84/]
209. tañca appañca ucchiṭṭhaṁ tañca kicchena no adā,
sohaṁ brāhmaṇajātiko maṁ bhuttaṁ tampi uggataṁ.
210. evaṁ dhammaṁ niraṁ katvā yo adhammena jīvati,
satadhammova lābhena laddhenapi na ndatī'ti.
9. satadhammajātakaṁ.
[pts page 086] [\q 86/]
211. duddadaṁ dadamānānaṁ dukkaraṁ kammakubbataṁ,
asanto nānukubbanti sataṁ dhammo durannayo.
212. tasmā satañca asatañca nānā hoti ito gati,
asanto nirayaṁ yanti santo saggaparāyaṇā'ti.
10. duddadajātakaṁ.
kalaṇāṇadhammamaggo tatiyo.
tassuddānaṁ:
susamaññamigādhibhu māṇavako
vāripahutarūpādiccupaṭṭhānā,
sakaḷāyasatindukapaṅka puna
satadhamma sududdadakena dasa.
1. taṁ janitaṁ bhavitañca "jānitaṁ - syā bhāvitanti dighavasenāpi pāṭho soyevattho aṭṭhakathā 2. yahiṁ jive kahiṁ gacche - syā.
[pts page 091] [\q 91/]
[bjt page 082] [\x 82/]
4. asadisamaggo
213. dhanuggaho asadiso rājaputto mahabbalo,
durepāti 1- akkhaṇavedhi mahākāyappadālano.
214. sabbāmitte raṇaṁ katvā na ca kiñci viheṭhayi 2-,
bhātaraṁ sotthiṁ natvāna sañña maṁ ajjhupāgamī'ti.
1. asadisajātakaṁ.
[pts page 095] [\q 95/]
215. saṅgāmāvacaro suro balavā iti vissuto,
kinnu toraṇamāsajja paṭikkamasi tuñjara.
216. omadda khippaṁ paḷighaṁ phasikāni ca abbaha, 2-
toraṇāni 4- pamadditvā khippaṁ pavisa kuñjarāti.
2. saṅgāmāvacarajātakaṁ.
[pts page 097] [\q 97/]
217. +vāḷodakaṁ apparasaṁ nihīnaṁ
pitvā mado jāyati gadrabhānaṁ,
imañca pitvāna rasaṁ paṇitaṁ
mado na sañjāyati sindhavānaṁ.
218. appaṁ pivitvāna nibhinajacco
so majjati 5- tena janinda phuṭṭho,
dhorayhasīlo ca kulambhi jāto
na majjati aggarasaṁ pivitvā'ti.
3. vāḷodakajātakaṁ.
[pts page 098] [\q 98/]
219. dusito girittena bhayo sāmassa paṇḍavo,
porāṇaṁ va pakatiṁ hintavā tasseva anuviṭhiyati.
[pts page 099] [\q 99/]
220. sace va 6- tanujo poso sikharākārakappito, 7 anane taṁ gahetvāna maṇḍale parivattaye
khippameva pahatvāna tasseva anuvidhiyatīti.
4. giridattajātakaṁ.
1. durepati - simu 2. viheṭaṭhi - machasaṁ. 3. abbhuta - machasaṁ
4. toraṇāni ca - machasaṁ. 5. majjate - machasaṁ 6. sace ca - machasaṁ
7. siṅgārākāra - syā + vāludakantipi pāṭho - aṭṭhakathā.
[pts page 100] [\q 100/]
[bjt page 084] [\x 84/]
221. yathodake āvile appasante
na pasasti sippisambukaṁ macchagumbaṁ
evaṁ āvile hi citte
na passati attadatthaṁ paratthaṁ.
222. yathodake acche vippasante
so passati sippisambukaṁ macchagumbaṁ
[pts page 101] [\q 101/]
evaṁ anāvile hi citte
so passati antadatthaṁ paratthanti.
5. anabhiratijātakaṁ.
[pts page 106] [\q 106/]
223. vaṇṇagandharasupeto ambāyaṁ 1- ahuvā pure,
tameva pujaṁ labhamāno kenambo kaṭukapphalo.
224. pucimandaparivāro ambo te dadhivāhana,
mulaṁ mulena saṁsaṭṭhaṁ sākhā sākhā nisevare 2-
asataṁ sannivāsena tenambo kaṭaṭukapphalo'ti.
6. dadhivāhanajātakaṁ.
[pts page 107] [\q 107/]
225. ucceviṭahi 3- māruyha mantayamho rabhogatā,
nīce oruyha mantambho migarājāpi sossati. 4-
226. yaṁ supaṇṇo supaṇṇena 5- devo devena manataye,
kiṁ tettha 6- catumaṭṭassa khilaṁ 7- pavisa jambukāti.
7. catumaṭṭhajātakaṁ.
1. amboyaṁ - machasaṁ syā 2. sākhā sākhaṁ nivisare - machasaṁ
3. viṭapi - machasaṁ syā 4. sussati - machasaṁ
5. suvaṇeṇā suvaṇṇena, - machasaṁ 6. kiṁ tattha - syā. si
7. vilaṁ - syā
[pts page 108] [\q 108/]
[bjt page 086] [\x 86/]
227. sihaṅguli sihanakho sihapādapatiṭṭhito,
so siho sihasaṅghambhi eko nadati aññathā.
[pts page 109] [\q 109/]
228. mā tvaṁ nadi rājapunna appasaddo vane vasa,
sarena 1- kho taṁ jāneyyuṁ na hi te pettiko saro'ti
8. sihakotthukajātakaṁ.
[pts page 110] [\q 110/]
229. netaṁ sīhassa naditaṁ na vyagghassa 2- na dipino,
pāruto sihavammena jammo nadati gacubho.
230. cirampi kho taṁ khādeyya gadrabho haritaṁ yavaṁ,
pāruto sihavammena ravamānova dusayi'ti.
9. sīhacammajātakaṁ.
[pts page 112] [\q 112/]
231. passa saddhāya silassa cāgasasa ca ayaṁ phalaṁ,
nāgo nāmāya vaṇṇena saddhaṁ vahati upāsakaṁ. 3-
232. sabbhireva samāsetha sabbhi kubbetha santhavaṁ,
sataṁ hi sannivāsena sotthiṁ gacchati +nahāpito'ti.
10. sīlānisaṁsajātakaṁ.
asadisamaggo catuttho.
tassuddānaṁ:
dhanuggahakuñjaraapparaso
giridattamanāvilacittavaraṁ,
dadhivāhanajambukasīhanakho
haritayavanāgavarena dasa.
1. sarena mātaṁ - machasaṁ 2. byagghassa na ca dipino - machasaṁ
3. vahatupāsakaṁ - machasaṁ, syā +nahāpitopi pāṭho - aṭṭhakathā
[pts page 114] [\q 114/]
[bjt page 088] [\x 88/]
5. ruhakavaggo
233. ambho ruhaka 1- chinnāpi jiyā sandhiyate puna,
sandhiyassu purāṇiyā mā kodhassa vasaṁ gami.
[pts page 115] [\q 115/]
234. vijjamānāsu 2- maruvāsu vijjamānesu kārusu,
aññaṁ jiyaṁ karissāma alaññeva purāṇiyā'ti.
1. ruhakajātakaṁ.
235. itthi siyā rūpavati sā ca silavati siyā,
purisā taṁ na iccheyya saddahāsi mahosadha.
236. saddahāmi mahārāja puriso dubbhago siyā,
sirī ca kālakaṇṇi ca na samenti kudācananti.
2. sirikālakaṇṇi jātakaṁ. 3-
[pts page 120] [\q 120/]
237. ayameva sā ahampi so anañño
ayameva so hatthacchinno anañño
yamāha komārapati 4- mamanti
vajjhitthiyo natthi itthisu saccaṁ.
238. imañca jammaṁ musalena hantvā
luddaṁ chavaṁ paradārūpaseviṁ,
imissā ca naṁ pāpapatibbatāya
jivantiyā chandatha kaṇṇanāsanti.
3. cullapadumajātakaṁ.
[pts page 123] [\q 123/]
239. na santi devā pavasanti nūna
naha nūna 5- santi idha lokapālā,
sahasā kārontānaṁ asaññatānaṁ.
naha nūna santi paṭisedhitāro 6-.
1. apiruhaka - machasaṁ - simu 2. vijjamānesu vākesu - machasaṁ
3. mahāummaggajātake
4. yamāhu komāri - machasaṁ. syā yamāhako maripatike "yamāhukumārapatitipi, pāṭho aṭṭhakathā. 5. nabhinuna - machasaṁ, syā 6. paṭisedhitāyo - machasaṁ
[pts page 124] [\q 124/]
[bjt page 090] [\x 90/]
240. akāle vassati tassa kāle tassa na vassati,
saggā ca cavatiṭṭhānā nanu so tāvatā hato'ti
4. maṇicorajātakaṁ.
[pts page 126] [\q 126/]
241. pabbatupatthare 1- ramme jātā pokkharaṇi sivā,
taṁ sigālo 2- apāpāyi jānaṁ sihena rakkhitaṁ.
242. pivanti ve 3- mahārāja sāpadāni mahānadiṁ
na tena anadi hoti khamassu yadi te piyā'ti.
5. pabbatupattharajātakaṁ. 4-
[pts page 130] [\q 130/]
243. ye na kāhanti ovādaṁ narā khuddhena desitaṁ,
vyasanaṁ te gamissanti rakkhasihiva vāṇijā.
244. ye ca kāhanti ovādaṁ narā khuddhena desitaṁ,
sotthiṁ pāraṁ gamissanti valāheneva vāṇijā'ti.
6. valāhassajātakaṁ.
245. na naṁ umbhayate 5- disvā na ca naṁ paṭinandati,
cakkhuni cassa na dadāti paṭilomañca vantati.
246. ete 6- bhavanti 7- ākārā amittassamiṁ patiṭṭhitā,
yehi amittaṁ jāneyya disvā sutvā ca paṇḍito'ti.
7. mittāmittajātakaṁ.
[pts page 133] [\q 133/]
247. pavāsā āgato tāta idāni na cirāgato,
naccinnu tāta te mātā na aññamupasevati.
1. pabbatapatthare - machasaṁ 2. siṅgālo appāyi - machasaṁ
3. pipanti ce - katthaci. 4. pabbatapatthara - machasaṁ.
5. umbhiyate - machasaṁ 6. yete a.
7. bhamanti nā.
[pts page 134] [\q 134/]
[bjt page 092] [\x 92/]
248. na kho panetaṁ subhaṇaṁ giraṁ saccupasaṁhitaṁ,
sayetha poṭṭhapādova mummure 1- upakusito'ti. +
8. rādhajātakaṁ.
[pts page 136] [\q 136/]
249. ubhayaṁ me na khamati ubhayaṁ me na ruccati,
yā cāyaṁ koṭṭhamotiṇṇa na dassaṁ 2- iti bhāsati,
250. taṁ taṁ gāmapati brūmi kadare appasmiṁ jivite,
dve māse kāraṁ katvāna 3- maṁsaṁ jaraggagavaṁ kisaṁ,
appantakāle codesi tampi mayhaṁ na ruccati.
9. gahapatijātakaṁ.
[pts page 137] [\q 137/]
251. sarīradavyaṁ vaddhavyaṁ 4- sojaccaṁ sādhusiliyaṁ, +
brāhmaṇantveva pucchāma kaṁ 5- nu tesaṁ vaṇimbhase.
[pts page 138] [\q 138/]
252. attho atthi sarīrasmiṁ vaddhavyassa 6- namo kare,
attho atthi sujātasmiṁ sīlaṁ asmāka ruccatīti.
10. sādhusīlajātakaṁ.
ruhakavaggo pañcamo.
tassuddānaṁ:
amebhāruhakarū pavatimusalo
pavasanti sapañcamapokkharaṇi,
atha muttimavāṇija umbhayate
ciraāgata koṭṭha sarīra dasa.
1. maṁpure syā, mummare - machasaṁ. +upakujisotipi pāṭho ayamevaattho aṭṭhakathā. 2. naddasaṁ - machasaṁ. 3. saṁkaraṁkatvā - machasaṁ. saṅgaraṁta katvā - syā. 4. vuḍḍhabyaṁ - machasaṁ, syā +sujavacantipipāṭho aṭṭhakathā
5. kinnu - machasaṁ, syā 6. vuḍḍhabhyassa - machasaṁ, syā.
[pts page 140] [\q 140/]
[bjt page 094. [\x 94/] ]
6. nataṁ daḷhavaggo
253. na taṁ daḷhaṁ khandhanamāhu dhīrā
yadāyasaṁ dārujaṁ babbajañca, 1-
sārantarattā maṇikuṇḍalesu
puttesu dāresu ca yā apekhā.
254. etaṁ daḷhaṁ bandhanamāhu dhīrā
ohārinaṁ sithilaṁ duppamuñcaṁ,
etampi chetvāna vajanti dhīrā
anapekkhino kāmasukhaṁ pahāyāti.
1. bandhanāgārajātakaṁ.
[pts page 144] [\q 144/]
255. haṁsā koñcā mayurā ca hatthiyo 2- pasadā 3- migā,
sabbe sihassa bhāyanti natthi kāyasmiṁ tulyatā.
256. evameva manussesu daharo cepi paññavā
so hi tattha mahā hoti neva khālo sariravā'ti.
2. keḷisīlajātakaṁ.
[pts page 145] [\q 145/]
257. virūpakkhehi me mettaṁ mettaṁ pharāpathehi me,
chabbyāputtehi me mettaṁ mettaṁ kaṇhāgotamakehi ca.
[pts page 146] [\q 146/]
258. apādakehi me mentaṁ mentaṁ dipādakehi me,
catuppadehi me mettaṁ mettaṁ bahuppadehi me.
259. mā maṁ apādako sasiṁsi mā maṁ hiṁsi dipādako,
mā maṁ catuppado me hiṁsi mā maṁ hiṁsi bahuppado
260. sabbe sattā sabbe pāṇā sabbe bhūtā ca kevalā,
sabbe bhadrāni passantu mā kañci 4- pāpamāgamā.
1. dārujapabbajañca - machasaṁ, syā 2. hatthayo - machasaṁ.
3. si sapadā - machasaṁ, vasadā. pasadāmigātipi pāṭho pasadamigāti attho aṭṭhakathā
4. kici - machasaṁ syā.
[bjt page 096] [\x 96/]
261. appamāṇo buddho appamāṇo dhammo appamāṇo saṅgho,
pamāṇavantāni siriṁsapāni 1-
abhi vicchikā sata padi uṇṇānāhi sarakhu 2- musikā.
[pts page 147] [\q 147/]
262. katā me rakkhā katā me parittā paṭikkamantu bhūtāni,
sohaṁ namo bhagavato namo sattannaṁ sammāsambuddhānanti.
3. khandhavattajātakaṁ. 3-
[pts page 150] [\q 150/]
263. api ciraka passesi sakuṇaṁ mañjajubhāṇakaṁ, 4-
mayuragivaṅkāsaṁ patiṁ mayhaṁ 5- samiṭṭhakaṁ.
264. udakathalavarassa pakkhino niccaṁ āmakamacchabhoṁno,
tassānukaraṁ saviṭṭhako sevāle 6- paḷiguṇṭhito 7- mato'ti.
4. vīrakajātakaṁ.
[pts page 152] [\q 152/]
265. sobhiti 8- maccho gaṅgeyyo atho sobhati yāmuno,
catuppadāyaṁ 9- puriso nigrodhaparimaṇḍalo,
īsakāyanagīvo ca sabbeva atirocati.
266. yaṁ pucchito naṁ taṁ akkhā aññaṁ akkhāti 10pucchito,
antappasaṁsako poso nāyaṁ asmāka ruccatī'ti.
5. gaṅgeyyajātakaṁ.
[pts page 153] [\q 153/]
267. iṅgha vaddhamayaṁ 11- pāsaṁ chinda dantehi kacchapa,
ahaṁ tathā karissāmi yathā nehiti luddako.
[pts page 155] [\q 155/]
268. kacchapo pāvisi cāriṁ kuruṅgo pāvisi vanaṁ.
satapatto dumaggambhā dūre putte apānayīti.
6. kuruṅgamigajātakaṁ.
1. sarisapāni - machasaṁ 2. sarabhu nattha vi. 3. bandhakaparitta - syā
4. √jubhāṇikaṁ - machaṁ 5. patimayhaṁ - katthavi. 6. sevālehi - syā
7. patiguṇṭhito - machasaṁ. 8. sobhanti macchā si. gaṅgeyyā atho sobhanti yamunā. syā.
9. catussadoyaṁ - machasaṁ 10. akkhāti a. 11. vaṭṭamayaṁ - machasaṁ.
[pts page 157] [\q 157/]
[bjt page 098. [\x 98/] ]
269. ayamassakarājena deso vicarito mayā,
anukāmayānukāmena 1- piyena patinā saha.
270. namena sukhadukkhena porāṇaṁ apithiyati, 2-
tasmā assakaraññāva kiṭo piyataro mamanti.
7. assakajātakaṁ.
[pts page 160] [\q 160/]
271. alametehi ambehi jambuhi panasehi ca,
yāni pāraṁ samuddassa varaṁ mayhaṁ udumbaro.
272. mahati vata te bondi na ca paññā tadupikā,
suṁsumāra vañcito mesi gacchadāni yathā sukhanti.
8. suṁsurajātakaṁ.
[pts page 161] [\q 161/]
273. diṭṭhā mayā vane rukkhā assakaṇṇavihiko, 3-
na tāni evaṁ sakkanti yathā tvaṁ rukkha sakkasi.
[pts page 162] [\q 162/]
274. purāṇakakkaro 4- ayaṁ hetvā pañjaramāgato,
kusalo vāḷapāsānaṁ apakkamati bhāsatī'ti.
9. kakakarajātakaṁ.
[pts page 163] [\q 163/]
275. ambho ko nāmayaṁ rukkho sinapatto sakaṇaṭako, 5-
yattha ekappahārena untamaṅgaṁ vighāṭitaṁ.
276. ācaritāyaṁ 7- vitudaṁ vanāni
kaṭṭhaṅgarukkhesu asārakesu,
athāsadā khadiraṁ jātasāraṁ
yatthabbhidā garuḷo uttamaṅganti.
10 kandagaḷakajātakaṁ.
nataṁdaḷhavaggo chaṭṭho
tassuddānaṁ:
daḷhabandhanahaṁsavaro ca puna
virūpakkha saviṭṭhakamacacchavaro
sakuruṅgasaassakaambavaro
puna kakkarako garuḷena dasa.
1. anukāmayamānena - machasaṁ syā 2. apiṭhiyati - machasaṁ 3. asasakaṇṇāvibhedakā - machasaṁ, syā 4. purāṇakukkuṭo - machasaṁ.
5. saṇhapatto - syā sinnapatto 6 acārivatāyaṁ - syā.
[bjt page 100] [\x 100/]
7. khiraṇatthamhaka vaggo
277. akāsi yoggaṁ 1- dhuvamappamatto
saṁvaccharaṁ khiraṇanthambha kasmiṁ,
vyākāsi saññaṁ 2- parisaṁ vigayha
na niyyamo 3- tāyati appapaññaṁ.
[pts page 167] [\q 167/]
278. dvayaṁ 4- yāvanako tāta somadatta nigacchati,
alābhaṁ dhanalābhaṁ vā evaṁ dhammā hi yāvanā'ti.
1. somadatta jātakaṁ.
[pts page 168] [\q 168/]
279. añño uparimo vaneṇā añño vaṇṇeva heṭṭhimo
brāhmaṇiṁ tveva pucchāmi kiṁ heṭṭhā kicca uppari.
[pts page 169] [\q 169/]
280. ahaṁ naṭosmi bhaddante bhikkhakosmi idhāgato,
ayaṁ hi koṭṭhamotiṇeṇā ayaṁ so yaṁ gavesasīti.
2. ucchiṭṭhabhattajātakaṁ.
[pts page 172] [\q 172/]
281. isinamantaraṁ katvā bharurājāti 5- me sutaṁ,
ucchinno saha raṭṭhena 6- sa rājā vibhavaṁ gato
282. tasmā hi chandā gamanaṁ nappasaṁsanti paṇḍitā,
aduṭṭhacitto bhāseyya giraṁ saccupasaṁhitanti.
3. bharujātakaṁ. 7-
[pts page 174] [\q 174/]
283. puṇṇaṁ nadiṁ yena ca peyyamāhu
jātaṁ yavaṁ yena ca guyhamāhu,
duraṁ gataṁ yena ca avhayanti
sotyāgato handa ca bhuñja brahmaṇa
[pts page 175] [\q 175/]
284. yato maṁ sarati rājā vāyasampi pahetave:
haṁsā 8- koñcā mayurā ca asatiyeva pāpiyāti.
4. puṇṇanadijātakaṁ.
1. yogaṁ - machasaṁ. 2. vyākāsi aññaṁ - machasaṁ syā
3. niyamo - machasaṁ nissamo katthaci 4. dayaṁ - machasaṁ.
5. kururājāti - machasaṁ. 6. raṭeṭhahi - machasaṁ 7. kurujātakaṁ - machasaṁ
8. haṁsakoñcamayurānaṁ asatiyeva pāpiyo - machasaṁ "aṭṭhakathāyaṁ pana haṁsakoñcamayurānanti pāṭho so sundataro".
[pts page 177] [\q 177/]
[bjt page 102] [\x 102/]
285. avadhi vata antānaṁ kacchapo vyāharaṁ 1- giraṁ,
suggahitasmiṁ kaṭṭhasmiṁ vācāya sakiyāvadhi.
286. etampi disvā naraviriyaseṭṭha 2-
vācaṁ pamuññeca kusalaṁ nātivelaṁ
passasi bahubhāṇena
kacchapaṁ vyasanaṁ gatanti.
5. kacchapajātakaṁ
[pts page 178] [\q 178/]
287. na cāyamaggi tapati na sulo sādu tacchito,
yañca maṁ maññati macchi aññaṁ so ratiyā gato.
288. so maṁ dahati rāgaggi cittaṁ cupatapeti maṁ,
jālino muñcathayirā maṁ na kāme haññate kaccīti.
6. macchajātakaṁ.
[pts page 180] [\q 180/]
289. sabbo loko attamano ahosi
akovidā gāmadhammassa heggu,
komāriko nāma tavajjadhammo
yaṁ tvaṁ gahitā pavane parodasi.
290. yo dukkhaphuṭṭhāya bhaveyya tāṇaṁ
so me pitā dubhi vane karoti,
sā kassa kandāmi vanassa vajjhe
yo tāyitā so sahasā karoti'ti.
7. seggujātakaṁ.
[pts page 183] [\q 183/]
291. saṭhassa sāṭheyyamidaṁ sucintitaṁ
paccoḍḍhitaṁ patikuṭṭassa kūṭaṁ,
phālañce adeyyuṁ 3- musikā
kasmā kumāraṁ kulalā no hareyyuṁ 4-
1. kacchapo so babyāharaṁ - machasaṁ kacchapeva pabyāharaṁ, syā
2. naraciraseṭṭhaṁ - machasaṁ, syā 3. khādeyyuṁ - machasaṁ syā
4. hareyyuṁ - machasaṁ na.
[bjt page 104] [\x 104/]
292. kūṭassa hi santi kuṭakuṭā
bhavati cāpi 1- nikatino nikatyā,
dehi puttanaṭṭha phālanaṭṭhassa phālaṁ
mā te puttamahāsi phālanaṭṭho'ti.
8. kuṭavāṇijajātakaṁ.
[pts page 185] [\q 185/]
293. hiraññaṁ me suvaṇṇaṁ me esā rattiṁ divā kathā,
dummedhānaṁ manussānaṁ ariyadhammaṁ apassataṁ.
294. dve dve gahapatayo gehe eko tattha amassuko,
lambatthano veṇikato atho aṅkitakaṇṇako
kito dhanena bahunā so taṁ vitudate jananti.
9. garahitajātakaṁ.
[pts page 190] [\q 190/]
295. sukhaṁ jīvitarūposi raṭṭhā vivanamāgato,
so ekako araññasmiṁ rukkhamule kapaṇo viyajhāyasi
[pts page 191] [\q 191/]
296. sukhaṁ jivatarūpesmi raṭṭhā vivanamāsato,
so ekako araññasmiṁ
rukkhamule kapaṇo viya jhāyāmi
sataṁ dhammaṁ anussaranti
10. dhammaddhajajātakaṁ.
khiraṇatthambhakavaggo sattamo.
tassuddānaṁ:
atha khiraṇatthambhavaro ca naṭo
bharurājavaruttamapuṇṇadī,
bahubhāṇi aggi pavane musikā
sahalambattano kapaṇena dasa.
1. paro- syā
[pts page 198] [\q 198/]
[bjt page 106] [\x 106/]
8. kāsāvavaggo
297. anikkasāvo kāsāvaṁ yo vatthaṁ paridabhessati,
apeto damasaccena na so kāsāvamarabhati.
298. yo ca vantakasāvassa silesu susamābhito,
upeto damasaccena sa ve kāsāvamarahatī'ti.
1. kāsāvajātakaṁ.
[pts page 202] [\q 202/]
299. idaṁ tadācariyavaco pārāsariyo yadabravi, 1-
mā su tvaṁ akarā 2- pāpaṁ yaṁ tvaṁ pacchā kataṁ tape
300. yāni kāroti puriso tāni attani passati,
kalyāṇakāri kalyāṇaṁ pāpakāri ca pāpakaṁ,
yādisaṁ vapate 3- khijaṁ tādisaṁ harate phalanti.
2. cuḷanandiyajātakaṁ.
[pts page 205] [\q 205/]
301. name namantassa bhaje bhajantaṁ
kiccānukubbassa kareyya kiccaṁ,
nānatthakāmassa kāreyya atthaṁ
asambhajantampi na sambhajeyya
302. caje cajantaṁ vaṇathaṁ na kayirā 4-
apetacittena na sambhajeyya,
dijo dumaṁ khiṇāphalanti 5- ñatvā
aññaṁ samekkheyya mahā hi lokoti.
3. puṭabhattajātakaṁ.
1. porāṇācariyobravi - machasaṁ 2. akari - machasaṁ syā 3. cappate - machasaṁ
4. kāriyā na - machasaṁ 5. khīṇaphalaṁ ca - syā.
[pts page 206] [\q 206/]
[bjt page 108] [\x 108/]
303. yassete caturo dhammā vānarinda yathā tava,
saccaṁ dhammo dhiti cāgo diṭṭhaṁ so ativattati.
304. yassa cete na vijjanti guṇā paramabhaddakā,
saccaṁ dhammo dhiti cāgo diṭṭhiṁ so nātivattatī'ti.
4. kumbhilajātakaṁ.
[pts page 207] [\q 207/]
305. atthi me puriso deva sabbakiccesu vyāvaṭo,
tassa ceko parādhatthi tattha tvaṁ kinti maññasi.
306. ambhākampatthi 1- puriso ediso idha vijjati,
dullabho aṅgasampanno khattirasmāka ruccatīti.
5. khantivaṇṇanajātakaṁ.
[pts page 208] [\q 208/]
307. kāle nikkhamanā sādhu nākāle sādhu nikkhamo,
akālena hi nikkhamma ekakampi bahujano,
na kiñci atthaṁ joteti dhaṁkasenāva kosiyaṁ.
308. dhīro ca vidhividhānaññu paresaṁ vivarantagu,
sabbāmitte vasikatvā kosiyova sukhī siyā'ti.
6. kosiyajātakaṁ.
[pts page 211] [\q 211/]
309. suro surena saṅgamma vikkantena pahārinā,
ehi nāga nivattassu kinnu hino palāyasi?
passantu aṅgamagadhā mama tuyhañca vikkamaṁ.
310. na taṁ pādā vadhissāmi na dantehi na soṇaḍiyā,
miḷhena taṁ vadhissāmi puti haññatu putinā'ti.
7. gūthapāṇakajātakaṁ.
1. ambhākañcanthi a.
[pts page 214] [\q 214/]
[bjt page 110] [\x 110/]
311. tayo giriṁ antaraṁ kāmayāmi
pañcālā kuruyo kekake ca,
tatuttariṁ 1- brāhmaṇa kāmayāmi
tikiccha maṁ brāhmaṇa kāmanitaṁ.
[pts page 215] [\q 215/]
312. kaṇhāti daṭṭhassa karonti heke
amanussavaddhassa karenti paṇḍitā,
na kāmanitassa kāroti koci
okkantasukkassa hi kā tikicchā'ti.
8. kāmanītajātakaṁ
[pts page 217] [\q 217/]
313. gajaggameghehi hayaggamālihi rathumijātehi sarāhivassahi,
tharuggahāvaṭṭadaḷhappahārihi
parivāritā takkasilā samantato.
314. abhidhāvathā ca patathā va
vividhavinaditā ca dantihi,
vattatajja tumulo ghoso
yathā vijjutā jaladharassa gajjatoti.
9. palāsijātakaṁ. 2-
[pts page 219] [\q 219/]
315. dhajamaparimitaṁ anantapāraṁ.
duppasahaṁ daṅkehi sāgaramiva, 3-
girimiva anilena duppasaho
duppaho ahamajja tādisena
[pts page 220] [\q 220/]
316. mā khāliyaṁ vippalapi na hissa tādisaṁ
viḷayhase na hi lābhase nisedhakaṁ,
āsajjasi gajamiva ekacārinaṁ
yo taṁ pādā naḷamiva pothayissati'ti,
10. dutiyapalāsijātakaṁ.
kāyāvavaggo aṭṭhamo.
tassuddānaṁ:
varavatthacodumakhiṇāphalaṁ
caturo dhammavaraṁpurisuttama,
dhaṅkamagadhā ca tayo girināma
gajaggavarodhajavarena dasa.
1. taduttari - machasaṁ. 2. palāyitajatakaṁ - machasaṁ palāyijātakaṁ nā syā
3. sāgaraṁ va - machasaṁ +"aṭṭhakathāyamapana teneva so nattha sutena khādatitipipāṭho"
4. dutiyapalāyita - machasaṁ syā, dutiyapalāyi nā.
[pts page 223] [\q 223/]
[bjt page 112] [\x 112/]
9. upāhanavaggo
317. yathāpi kitā purisassupāhanā
sukhassa atthāya dukhaṁ udabbahe,
ghammābhitantā talasā papīḷitā
tasseva pāde purisassa khādare.
318. evameva dukkulino anariyo
tambhākavijjañca sutañcamādiya,
tameva so tattha sutena khādati
anariyo vuccati pānadupamoti. 1-
1. upāhanajātakaṁ.
[pts page 226] [\q 226/]
319. ekavintitova ayamattho khālo aparināyako,
na hi khujjena vāmena bhoti saṅganatumarahasi.
320. purisuhabhaṁ mañña mānā ahaṁ khujjamakāmayiṁ
soyaṁ saṅkuvito seti chintatanti yathā thuṇāti.
2. vīṇāthuṇajātakaṁ
321. kāmaṁ icchasi tena gaccha
viddhosi mammamhi vikaṇṇakena,
hatosi bhattena samāditena
lolo ca macche anubandhamāno
322. evampi lokāmisaṁ opatanto,
vihaññati cittavasānuvattī,
so haññati ñātisakhānamajjhe
macchānugo soriva suṁsumāroti.
3. vikaṇṇakajākataṁ
3. dupāhanupamo - machasaṁ
[pts page 230] [\q 230/]
[bjt page 114] [\x 114/]
323. tvameva dāni makara yaṁ kāmo vyagamā tāyi,
soyaṁ appaṭisandhiko kharāchinnaṁva 1- rerukaṁ.
[pts page 231] [\q 231/]
324. aticchā atilobhena atilobhamadena ca,
evaṁ bhāyati atthambhā ahaṁva asitābhuyā'ti.
4. asitābhujātakaṁ.
[pts page 232] [\q 232/]
325. sukhā ghārā vacchanakha sahiraññā sabhojanā,
yattha bhutvā ca pitvā ca 2- sayeyyātha 3- anusasuko.
[pts page 233] [\q 233/]
326. gharā nānihamānassa gharā nāhaṇato musā,
ghārā nādinnadaṇḍassa paresaṁ anikubbato
evaṁ chiddaṁ durabhibavaṁ ko gharaṁ paṭipajjati'ti.