Update Wettelijkkader.md

Wettelijkkader.md

@@ -171,8 +171,8 @@ Voor dit onderdeel verwijzen we naar de pagina over de [HVDL Uitvoeringsverorden
 #### Evaluatie
 Uiterlijk op 17 juli 2025 zal de Commissie de toepassing van de Open data Richtlijn evalueren en hierover verslag uitbrengen bij het Europees Parlement, de Raad en het Europees Economisch en Sociaal Comité.
 
-### Overig relevante EU wetten voor de Open data richtlijn 
-#### Hergebruik gegevens hoogwaardige datasets (Uitvoeringsverordening 2023/138)
+## Overig relevante EU wetten voor de Open data richtlijn 
+### Hergebruik gegevens hoogwaardige datasets (Uitvoeringsverordening 2023/138)
 Ter ondersteuning van hergebruik van specifieke verzamelingen van hoogwaardige gegevens (onder de Richtlijn ‘hoogwaardige datasets’ genoemd), geeft de Richtlijn de bevoegdheid om voor deze lijst aan datasets voorwaarden vast te leggen. De preambule en de bijlage bij de Open data richtlijn noemen de zes voornaamste soorten gegevens, met enkele voorbeelden hiervan: 
 
 - postcodes, nationale en lokale kaarten (geospatiale data),
@@ -196,12 +196,12 @@ Hergebruik van gegevens uit hoogwaardige datasets moet kosteloos zijn, maar lids
 
 De Who bevat geen bijzondere bepalingen over hoogwaardige gegevenssets in het algemeen, en neemt de verplichtingen uit de Richtlijn woordelijk over. Voor hoogwaardige datasets is ook de handreiking van Geonovum beschikbaar. 
 
-#### Richtlijn bescherming databanken (Richtlijn 96/9/EG)
+### Richtlijn bescherming databanken (Richtlijn 96/9/EG)
 Omdat met een handomdraai informatie uit databanken te filteren en te halen is, maar het in verhouding daartoe een stuk ingewikkelder en arbeidsintensiever is om een dergelijke databank aan te leggen, dan wel te onderhouden of te beheren, legden het Europees Parlement, de Raad en de Europese Commissie in 1996 het recht vast voor fabrikanten van databases om hergebruik of zonder meer opvragen van gegevens hiertoe te beperken. Dat recht staat geregeld in Richtlijn 96/9. De Nederlandse wetgever implementeerde deze richtlijn in de Databankenwet.
 
 De Open data richtlijn is van invloed op de uitoefening van dit recht uit de Databankenwet. In artikel 1 lid 6 van de Open data richtlijn staat een beperking op het artikel 7 lid 1 van fabrikanten van databanken om gebruik door derden te weren. Voor zover fabrikanten dit recht hebben, mogen zij dat niet uitoefenen om hergebruik tegen te gaan of te beperken buiten de grenzen die de Open data richtlijn  aangeeft. 
 
-#### Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en Uitvoeringswet AVG
+### Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en Uitvoeringswet AVG
 
 Sinds 25 mei 2018 is de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) van kracht in de EU. In de AVG zijn de belangrijkste regels rondom de verwerking van de persoonsgegevens van natuurlijke personen vastgesteld.
 
@@ -244,32 +244,32 @@ Uitzonderingen op de transparantieverplichtingen en de rechten van betrokkenen k
 
 Mocht verwerking niet op een rechtmatige manier gebeuren, dan spreken we over een inbreuk op de AVG. Een inbreuk op de AVG kan onder meer leiden tot een boete van de Autoriteit Persoonsgegevens. De Open data richtlijn  maakt duidelijk dat  geen afbreuk aan de AVG mag worden gedaan. Dit is vastgelegd in artikel 1, lid 4, van de Richtlijn. Dit betekent dat ook met het hergebruik van overheidsinformatie er rekening gehouden moet worden met het eerlijk en rechtmatig verwerken van de persoonsgegevens van mensen. 
 
-##### UAVG
+#### UAVG
 
 De Uitvoeringswet AVG vult de AVG nationaal aan en regelt onder andere de bevoegdheden van de Autoriteit Persoonsgegevens, uitzonderingen op het verwerkingsverbod van bijzondere persoonsgegevens en strafrechtelijke gegevens, en biedt rechtsbescherming en uitzonderingen op de rechten van betrokkenen. Ook worden specifieke, afwijkende regelingen getroffen voor onder andere verwerkingen ten behoeve van journalistieke doeleinden en academische, artistieke of literaire uitdrukkingsvormen, wetenschappelijk onderzoek of statistiek, archivering, wettelijke identificatienummers zoals het BSN. 
 
-#### Datagovernanceverordening en Uitvoeringswet Datagovernanceverordening
+### Datagovernanceverordening en Uitvoeringswet Datagovernanceverordening
 
 De Datagovernanceverordening (Verordening 2022/868, hierna “Dgv”) is een specifieke wet die onder andere hergebruik regelt voor bepaalde gegevenscategorieën, een kader schept voor het aanbieden van databemiddelingsdiensten, en de verzameling en de verwerking van data voor altruïstische aanwendingen regelt. Onder deze specifieke categorieën vallen gegevens die in het bezit zijn van openbare lichamen, waarop specifieke bescherming rust, zoals vertrouwelijkheid, IE-rechten, of persoonsgegevensbescherming, voor zover die laatste categorie buiten de Open data richtlijn  valt. 
 Omdat de EU wetgever van technieken kennis heeft genomen om op een veilige wijze voor hergebruik toegang te verlenen tot dergelijke gegevens, moeten dergelijke openbare lichamen zoveel mogelijk transparantie bieden in de procedures om dat te bewerkstelligen. Zie hiertoe bijvoorbeeld overweging 7 uit de preambule van de Dgv en artikel 7 lid 4 Dgv. Een belangrijke voorwaarde voor de toepasselijkheid van deze regels is dat de openbare lichamen “uit hoofde van het nationale recht bevoegd [moeten] zijn om de toegang tot een of meer [van deze] gegevenscategorieën met het oog op hergebruik te verlenen of te weigeren.” Zie hiertoe artikel 5 lid 1 Dgv. 
 De Dgv maakt uitdrukkelijk verbinding met de Open data richtlijn , door het toepassingsbereik van de Dgv strikt af te schermen van dat van de Open data richtlijn  (zie overwegingen 4 en 10 uit de preambule van de Dgv, evenals artikel 3 lid 11 aanhef en onder de Dgv), maar eenzelfde soort aanmoediging te gebruiken voor het voor hergebruik mogelijk maken van overheidsinformatie overeenkomstig het beginsel ‘open door ontwerp en standaardinstellingen’ (zie overweging 9 uit de preambule van de Dgv).
 
-##### Uitvoeringswet Datagovernanceverordening
+#### Uitvoeringswet Datagovernanceverordening
 
 Op 17 oktober 2023 heeft de regering aan de tweede kamer een voorstel gepresenteerd voor de Nederlandse Uitvoeringswet Datagovernanceverordening, waarin ze het afgeschermde bereik van de Open data richtlijn en de Datagovernanceverordening beaamt. Het wetsvoorstel ligt ten tijde van het schrijven van deze handleiding nog ter behandeling voor in de Tweede Kamer en is dus nog niet in werking getreden.
 
-#### Dataverordening
+### Dataverordening
 
 De Dataverordening (Verordening 2023/2854, hierna “Dv”) reguleert datastromen tussen gebruikers, makers, en aanbieders van digitale gegevens, genererende en/of -verzamelende goederen en gerelateerde diensten en overheidsinstanties. 
 De EU wetgever nam namelijk een groeiend aantal goederen en diensten in de EU waar die gegevens aanmaken op basis van waarneming, registratie en/of verzameling. De Dataverordening moet gegevensdeling voor die producten tussen aanbieders van zulke goederen en aanverwante diensten (“verbonden producten” aldus artikel 3 lid 1 Dv) zo eerlijk mogelijk laten verlopen. 
 In de geest van die eerlijkheid legt de Dataverordening sectoroverstijgende (horizontaal) basisnormen vast. Zo verplicht de Dv alle ontwerpers en makers van zulke apparaten  en gerelateerde dienstverleners de plicht om toegang te verzorgen tot de dataverwerkingsmogelijkheden van zulke producten. Die data omvat ook metagegevens. Bedrijven moeten die mogelijkheden voor persoonlijke gebruikers in de apparaten integreren, en de gebruiker over deze mogelijkheden vooraf adequaat informeren. Enkel in geval van potentiële ondermijning van de veiligheid, zou dit recht ingeperkt mogen worden.
 Elke gebruiker krijgt het recht om gegevens over te dragen aan derden, voor zover die derden geen poortwachters zijn onder de Digitalemarktenverordening (Verordening 2022/1925). Verder legt artikel 14 Dv de verplichting neer voor specifieke gegevenshouders (voornamelijk bedrijven) om in situaties van uitzonderlijke noodzaak aan overheidsinstanties, de Europese Commissie, de ECB of een Unie-orgaan al dan niet onmiddellijk inzicht te bieden in gegenereerde gegevens.
 
-##### Verband met de Open data richtlijn 
+#### Verband met de Open data richtlijn 
 
 Overheidsinstanties mogen geen van de gegevens die zij verzoeken en verkrijgen onder de Dataverordening actief voor hergebruik beschikbaar maken, zie artikel 17 lid 3 Dv. Eventueel zouden ze de gegevens onder lid 4 kunnen uitwisselen met de andere overheidsinstanties, de Europese Commissie, ECB of een orgaan van de Unie, of derde partijen die technische inspecties of andere taken moeten verrichten onder eigen verantwoordelijkheid. Die derde partijen hebben zich aan de strikte vertrouwelijkheidsvoorwaarden uit artikel 19 Dv te houden. Zie ook overweging 70 uit de preambule.
 
-#### Richtlijn over de toegang van het publiek tot milieuinformatie
+### Richtlijn over de toegang van het publiek tot milieuinformatie
 
 Het recht op milieu-informatie is verankerd in verschillende regelgeving, zoals het Verdrag van Aarhus. Dit verdrag rust op drie pijlers: het recht op toegang tot informatie, inspraak bij besluitvorming en toegang tot de rechter inzake milieuaangelegenheden. De Europese Unie is partij bij dit verdrag. Richtlijn 2003/4/EG regelt verder de toegang van het publiek tot milieu-informatie. Milieu-informatie omvat (artikel 2, lid 1) alle informatie in geschreven, visuele, auditieve, elektronische of enige andere materiële vorm over:
 
@@ -280,10 +280,10 @@ d)	Verslagen over de toepassing van de milieuwetgeving;
 e)	Kosten-baten- en andere economische analyses en veronderstellingen die worden gebruikt in het kader van de hierboven genoemde maatregelen en activiteiten;
 f)	De toestand van de gezondheid en veiligheid van de mens. Denk hierbij aan de verontreiniging van de voedselketen of waardevolle cultuurgebieden en bouwwerken, voor zover zij aangetast kunnen worden door de hierboven bedoelde toestand van elementen van het milieu of, via deze elementen, door het genoemde onder sub b of sub c.
 
-##### Verband met de Open data Richtlijn 
+#### Verband met de Open data Richtlijn 
 De Open Data Richtlijn stelt minimumvoorschriften vast voor het hergebruik van documenten en informatie die in het bezit zijn van openbare lichamen van de staat. Aardobservatie en milieu wordt genoemd als categorie van een “hoogwaardige dataset”. In deze Richtlijn wordt dus het rechtskader geschetst voor het hergebruik van overheidsinformatie en ook deze specifieke verzamelingen aan hoogwaardige datasets. 
 
-#### Richtlijn Infrastructuur voor ruimtelijke informatie in de EU (INSPIRE)
+### Richtlijn Infrastructuur voor ruimtelijke informatie in de EU (INSPIRE)
 Een groot deel van alle informatie die overheidsinstanties gebruiken en met het publiek uitwisselen betreffen specifieke locaties. Voorbeelden zijn gegevens over landgebruik, vervoersnetwerken of beschermde gebieden. Ruimtelijke gegevens moeten derhalve beschikbaar zijn.
 
 Richtlijn 2007/2 legt het normenkader vast voor een infrastructuur onder het acroniem INSPIRE, waarbinnen overheden maatregelen moeten nemen om mogelijk te maken dat overheidsinstanties interoperabele ruimtelijke gegevens kunnen gebruiken en uitwisselen, evenals diensten kunnen gebruiken op het vlak van ruimtelijke gegevens op alle overheidsniveaus en over de grenzen van de sectoren heen in de Europese Unie.
@@ -292,5 +292,5 @@ Milieugegevens zijn veelal van ruimtelijke aard, zoals emissiemetingen, biodiver
 
 Nederland heeft deze Richtlijn geïmplementeerd in de [Implementatiewet EG-richtlijn infrastructuur ruimtelijke informatie](https://wetten.overheid.nl/BWBR0026158/), en het [Besluit Inspire](https://wetten.overheid.nl/BWBR0026601/2009-12-04).
 
-##### Verband met de Open data Richtlijn
+#### Verband met de Open data Richtlijn
 Openbare instanties moeten gegevens die vallen onder de INSPIRE-richtlijn ook voor hergebruik beschikbaar maken. In tegengestelde richting zouden openbare instanties op dezelfde manier als onder de INSPIRE-richtlijn andere gegevens kunnen verwerken, zodat ze overeenstemmen met de beginselen voor compatibiliteits- en bruikbaarheidsvereisten voor ruimtelijke informatie.